آشنایی با اصطلاحات کاربردی طلا
سرمایه‌گذاری در طلا به یک روش محبوب و روزافزون برای تنوع در سبد سرمایه‌گذاری و محافظت در برابر نامطمئنی‌های اقتصادی تبدیل شده است. با این حال، برای کسانی که تازه وارد دنیای خرید و فروش طلا هستند، همه‌ی این اصطلاحات تخصصی ممکن است نگران‌کننده باشد. به همین دلیل، بسیار مهم است که قبل از هرگونه تصمیم سرمایه‌گذاری، با این اصطلاحات آشنایی کافی داشته باشید و درک جامعی از بازار طلا داشته باشید. در این راهنما، هر اصطلاحی که باید در سرمایه‌گذاری طلا بدانید را خواهیم گفت. این راهنما برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و همچنین کسانی که تازه وارد این حوزه هستند، بسیار مفید است و برای هر کسی که به دنبال ورود به دنیای جذاب سرمایه‌گذاری در طلا است، توصیه می‌شود.
معرفی کاربردی ترین اصطلاحات در خرید و فروش طلا
اونس طلا
طلا در هنگام استخراج نرم و حالت‌پذیر است؛ در حدی که به‌راحتی می‌توان آن را به اشکال مختلف درآورد و روی آن حکاکی کرد. طلای استخراج شده را معمولاً به شکل شمش با وزن ۱۲/۵ کیلوگرم یا ۴۰۰ اونس درمی‌آورند که عیار آن ۹۹۵ در هزار است.
عیار طلا چیست؟
ازآنجایی‌که طلا عنصری نرم است برای ساخت زیورآلات، انواع سکه و… طلای ذوب شده را با فلزاتی دیگر همچون نقره و مس مخلوط می‌کنند در نهایت از آن آلیاژی به دست می‌آید که درصدی طلا و درصدی فلز دیگر است. عیار طلا دقیقاً به این معناست. عیار طلا نشانگر مقدار درصد طلا و مقدار درصد فلز دیگر در آلیاژ است. در برخی کشورها، نمایش عیار استاندارد طلا با عدد ۲۴ بیان می‌شود که به معنای طلای خالص است. با کاهش درصد خلوص طلا، این عدد نیز کاهش پیدا می‌کند.
اما در ایران و بسیاری از کشورها، عیار طلا با عدد ۱۰۰۰ نشان داده می‌شود تا درصد خلوص طلا را برای مردم آسان‌تر کند. بااین‌حال، شمش‌های طلا جهت مقابله با احتمال ناخالصی با عیار ۹۹۹/۹ معامله می‌شوند.
تفاوت طلا ۱۸ عیار و ۲۴ عیار در چه چیز است؟
اگر طلا بسیار خالص باشد و به حدی که زیر دندان قرار گیرد، جای دندان در آن باقی بماند، آن را طلای ۲۴ عیار یا “طلای خالص” می‌نامند. عیار طلا نشان‌دهندهٔ مقدار درصد طلا و فلزات دیگر در آلیاژ است. طلای ۲۴ عیار دارای عیار 99.9% طلا است. هر چقدر از خالص‌بودن طلا کم شود، عیار آن نیز کمتر می‌شود و درجه شکنندگی آن کاهش می‌یابد.
بعد از طلای ۲۴ عیار، طلای ۱۸ عیار وجود دارد که ۷۵% آن را طلا و ۲۵% باقیمانده را فلزاتی مانند نیکل و مس تشکیل می‌دهد. سپس، طلای ۱۴ عیار وجود دارد که ۵۸.۵% آن طلا است.
مثقال طلا
مثقال و گرم یک واحد اندازه‌گیری محسوب می‌شود. در قدیم دو نوع وزن برای مثقال در نظر گرفته می‌شد:
- مثقال شرعی؛ معادل ۱۸ نخود با وزن ۳٫۴۵۶ گرم
- مثقال صیرفی؛ معادل ۲۴ نخود با وزن ۴٫۶۰۸ گرم
در معاملات طلا مبنا مثقال صیرفی است و از واحد مثقال برای فروش عمده در بازار طلا استفاده می‌شود.
بنکداران چه کسانی هستند؟
بنکداران اصطلاحی است که به خریداران و فروشندگان طلا در سطح مثقال می‌گویند. بنکداران برعکس معامله‌گران خرد معاملات طلا را بر اساس گرم انجام نمی‌دهند؛ بلکه در سطح مثقال اقدام به خریدوفروش طلا می‌کنند و وقتی که می‌خواهند قیمت مثقال طلا را جویا شوند از کلمه مظنه استفاده می‌کنند.
گرم طلا
گرم یکی از واحدهای محاسبه وزن برای طلاست که معمولاً در بخش طلاهای ساخته شده کاربرد دارد. سازندگان، طلای آب شده را بر اساس گرم ارزش‌گذاری می‌کنند و قیمت اجرت ساخت طلا را نیز به‌صورت گرم محاسبه می‌کنند.
چگونه مثقال را به گرم تبدیل کنیم؟
واحد وزنی مثقال، یکی از واحدهای رایج برای اندازه‌گیری جرم طلاست. این واحد از زبان عربی به فارسی وارد شده و معادل ۶۰۸۳/۴ گرم طلا با عیار ۱۷ (۵/۷۰ درصد) است. اما طلا در ایران با عیار ۱۸ (خلوص ۷۵ درصد) استفاده می‌شود؛ بنابراین، برای تبدیل مثقال طلا به گرم، باید ابتدا عیار مثقال را از ۱۷ به ۱۸ تبدیل کرد. برای این کار، ابتدا نسبت خلوص طلای ۱۷ عیار (۵/۷۰ درصد) به خلوص طلای ۱۸ عیار (۷۵ درصد) را محاسبه می‌کنیم. سپس در وزن هر مثقال که معادل ۶۰۸۳/۴ گرم است، ضرب می‌کنیم.
برای تبدیل‌گرم طلا به مثقال، کافی است قیمت هر گرم را در عدد ثابت ۳۳۱۸/۴ ضرب کنیم. در نهایت، وزن یک مثقال طلای ۱۸ عیار (یا ۷۵ درصد) با عدد ۳۳۱۸/۴ برابر است.
طلافروشان عموماً قیمت یک گرم طلا را با تقسیم قیمت مثقال طلا بر ۳۳۱۸/۴ محاسبه می‌کنند. برای مثال، اگر قیمت یک مثقال طلا دو میلیون و ۱۴۵ هزار تومان باشد، باید این مبلغ را بر عدد ثابت ۳۳۱۸/۴ تقسیم کنیم تا قیمت یک گرم طلا را به دست آوریم. حاصل این تقسیم حدود ۴۹۵ هزار تومان است.
بنابراین، ساده‌ترین روش برای تبدیل قیمت مثقال طلا به گرم طلا، تقسیم قیمت هر مثقال بر عدد ثابت ۳۳۱۸/۴ است.
طلای آب شده چیست؟
قطعات طلایی که پس از ذوب، به دست می‌آیند و برای ساخت زیورآلات طلا مورداستفاده قرار می‌گیرند، به‌عنوان طلا آب شده شناخته می‌شوند. این قطعات، از آب‌کردن و ذوب طلاهای کهنه و دست‌دوم حاصل می‌شوند و بین کارخانه‌های طلاسازی و طلافروشان جابه‌جا می‌شوند. برای رسیدن به عیار مطلوب، به این قطعات فلزات دیگر یا شمش خالص طلا افزوده می‌شود و دوباره ذوب می‌شوند. سپس در چرخه تولید، به زیورآلات تبدیل می‌شوند. در بازار، معمولاً طلای آب شده به‌صورت کیلویی خریدوفروش می‌شود.
ریشه عیار چیست؟
واژه “کرات” (Carat) از دانه‌های گیاه کاروب به‌دست‌آمده است. این دانه‌ها درگذشته توسط بازرگانان در بازارهای خاورمیانه برای تنظیم وزن ترازوها به کار می‌رفتند. در ادامه، این واژه به زبان لاتین تبدیل شد و به کار برای اندازه‌گیری وزن جواهرات و الماس‌ها در صنعت جواهرسازی گرفته شد.
طلای سفید چیست؟
طلای سفید یک عنصر طبیعی نیست؛ بلکه از ترکیب فلزات دارای رنگ روشن‌تر با طلا به دست می‌آید. سفیدترین نمونه طلا از ترکیب طلا با رادیوم که فلزی از خانواده پلاتینیوم آب‌داده می‌شود.
معنای عبارت‌های طلای قرمز و طلای پر شده چیست؟
طلای قرمز، نقره‌ای با عیار صحیح است که به آن آب‌طلا زده‌اند. اما طلای پر شده، یک فلز پایه مانند نیکل است که با یک‌لایه نازک طلا پوشانده شده است. گرچه قیمت طلای پر شده ارزان‌تر است، اما با گذر زمان، لایه طلا از بین می‌رود.
سخن پایانی
سرمایه گذاری در طلا راه عالی برای تنوع پرتفوی شما و محافظت در برابر تورم است. با این حال، ورود به دنیای خرید و فروش طلا می‌تواند برای تازه‌واردان سخت باشد. بعد از آشنایی با اصطلاحات تخصصی و درک جامع بازار طلا، می‌توانید تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را با آگاهی بگیرید و از فرصت‌های جذاب این فلز ارزشمند بهره‌مند شوید. امیدواریم که این راهنمایی شامل نکات و نظرات متخصصانه کافی باشد تا شما را در شروع سفر سرمایه‌گذاری طلا یاری دهد. به خاطر داشته باشید که مهمترین عامل موفقیت، داشتن دانش و آمادگی است. پس زمان خود را برای یادگیری درباره بازار طلا بگذارید و با هوشمندی سرمایه‌گذاری کنید.