صرافی غیر متمرکز (DEX) چیست؟ + معرفی بهترین صرافی های غیر متمرکز
شاید تاکنون نام صرافی های غیرمتمرکز را شنیده‌باشید. برخی تحلیل گران این صرافی هارا به نام صرافی های ارز دیجیتالی که ایران را تحریم نکرده اند می شناسند. در این مقاله می‌خواهیم درباره‌ی صرافی‌های غیرمتمرکز و نحوه عملکرد آن‌ها صحبت کنیم، همچنین در ادامه مقاله با مزایا و معایب این صرافی‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
برای شروع و درک راحت‌تر مطلب ابتدا توضیح مختصری از صرافی‌های متمرکز ارائه می‌دهیم و سپس به بررسی صرافی‌های غیرمتمرکز می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
صرافی متمرکز چیست؟
صرافی‌های متمرکز پلتفرم‌های معاملاتی آنلاینی هستند که شخص ثالثی بر عملکرد آن‌ها نظارت دارد. در این نوع صرافی‌ها بلاکچین‌ها قابل مشاهده نیستند و شما باید برای خرید و فروش در آن‌ها مدارک شناسایی معتبر ارائه کنید، هر چه مدارک ارائه شده بیشتر باشد سقف خرید و فروش شما هم بیشتر میشود.
از مزایای این صرافی‌ها می‌توان به وجود سیستم پشتیبانی اشاره کرد، چرا که در صورت فراموشی رمز عبور یا بروز مشکل در معاملات می‌توان آن‌ها را رفع کرد.
صرافی‌های متمرکز رایج‌ترین صرافی‌ها برای معاملات بیت‌کوین و سایر ارز‌های دیجیتال هستند و از نظر عملکرد مشابه بانک‌ها هستند، یعنی سیستم نظارتی واحدی وجود دارد که به اطلاعات تمام کاربران دسترسی دارد.
از نمونه صرافی‌های متمرکز می‌توان بیترکس، بیتفینکس، پولینکس و. . را نام برد.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز بستری است که بر پایه‌ی قرار داد‌های هوشمند طراحی شده است. در این صرافی‌ها برای نظارت بر انجام معاملات به شخص ثالث نیاز نیست و انتقال وجه بین کیف پول افراد انجام میشود، به این شیوه از معاملات همتا به همتا گفته میشود.
در صرافی‌های غیرمتمرکز امکان معامله‌ی رمز ارز‌ها بر پایه فیات (پول کاغذی مانند دلار) وجود ندارد و شما تنها میتوانید جفت ارز‌ها را با هم معامله کنید، به همین دلیل برای شروع معاملات ارز‌های دیجیتال ابتدا باید در یک صرافی متمرکز ثبت نام کنید و پس از خرید رمزارز در صرافی‌های غیرمتمرکز فعالیت خود را آغاز کنید.
خرید و فروش در این صرافی‌ها نیازمند وارد کردن اطلاعات شخصی نیست و شما تنها با اتصال کیف پول خود به صرافی میتوانید معامله کنید.
از نمونه صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توان به بایننس دکس، یونی سواپ، کایبر سواپ، وان اینچ و. . . اشاره کرد.
نحوه عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز چگونه است؟
صرافی‌های غیرمتمرکز روی بلاکچین‌هایی اجرا می‌شوند که قابلیت اجرای قرارداد هوشمند را دارند. برای درک بهتر از عملکرد این صرافی‌ها ابتدا بهتر است با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شوید.
اتریوم بزرگترین بستر اجرای قرارداد‌های هوشمند است، قرار داد‌های هوشمند نرم‌افزار‌هایی هستند که در شرایط خاص قوانین و دستورات غیرقابل برگشتی را اجرا می‌کنند، این قرارداد‌ها پس از اجرا غیر قابل توقف هستند.
در صرافی‌های غیرمتمرکز وقتی شما درخواست خود را برای معامله ارسال میکنید این درخواست به قرارداد هوشمند ارسال میشود، طرف مقابل معامله‌ی شما نیز در خواست خود را به قرارداد هوشمند ارسال می‌کند، پس از تطابق درخواست‌ها با یکدیگر معامله انجام میشود و مبلغ مورد نظر بین کیف پول‌ها منتقل میشود. در واقع در این صرافی‌ها هیچ پولی در حساب صرافی وجود ندارد و انتقال وجه به‌طور مستقیم بین کیف پول‌ها انجام میشود، به همین دلیل است که به این صرافی‌ها غیر متمرکز می‌گویند.
ذات غیر متمرکز این صرافی‌ها و عدم اجماع سرمایه در یک شبکه واحد باعث میشود امکان هک شدن صرافی و همچنین از دست رفتن سرمایه کاربران به حداقل برسد.
صرافی‌های غیرمتمرکز چه مزایایی دارند؟
ناشناس بودن
برخلاف صرافی‌های متمرکز که برای فعالیت در آن‌ها به احراز هویت و ارائه مدارک نیاز داریم در صرافی‌های غیر متمرکز فقط کافی است که یک کیف پول داشته باشیم و آدرس کیف پول خود را در صرافی ثبت کنیم، این موضوع خود باعث حفظ حریم شخصی کاربران میشود و با سیاست ارز‌های دیجیتال مبنی برغیرمتمرکزو ناشناس بودن در هماهنگی کامل است.
امنیت
برخلاف صرافی‌های متمرکز که تمام موجودی کاربران در حساب صرافی است در این صرافی‌ها موجودی هر کاربر داخل کیف پول او قرار دارد که این موضوع باعث افزایش امنیت شبکه میشود.
علاوه بر آن در صورتیکه کد‌نویسی برنامه بدرستی و بدون نقص انجام شده باشد امکان نفوذ به صرافی و هک شدن آن نزدیک به صفر است.
کارمزد کم
در صرافی‌های متمرکز کارمزد به صورت درصدی از حجم دارایی محاسبه میشود و میزان آن متغیر است، درصورتیکه در صرافی‌های غیرمتمرکز کارمزد مقدار بسیار پایین و ثابتی دارند.
حق مالکیت دارایی
در صرافی‌های متمرکز تمام دارایی شما در حساب صرافی است و مالکیت سرمایه در دست شما نیست، در حالیکه در صرافی‌های غیرمتمرکز تا آخرین لحظه و قبل از انتقال وجه، موجودی در حساب شما است.
معایب صرافی‌های غیرمتمرکز چیست؟
مقیاس‌پذیری کم
مقیاس‌پذیری به معنای توانایی شبکه در انجام تعدادی زیادی تراکنش در یک لحظه است، در صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل انجام تمامی تراکنش‌ها روی شبکه اتریوم در صورت شلوغ بودن شبکه تراکنش شما بیشتر از حالت معمول طول خواهد کشید.
نقدینگی پایین
در صرافی‌های متمرکز به دلیل وجود تعداد زیاد کاربران و حجم بالای معاملات قابلیت نقد شوندگی زیاد است ولی در صرافی‌های غیرمتمرکز با توجه به کمتر بودن تعداد سفارشات نقدینگی پایین‌تر است و انجام معاملات در آن‌ها زمان بر است.
نداشتن واحد پشتیبانی
در این صرافی‌ها به دلیل عملکرد غیرمتمرکز، نهاد یا سازمان نظارتی بر آن‌ها وجود ندارد، به همین دلیل در صورت فراموشی رمز عبور و اشکال در معاملات امکان پیگیری آن‌ها وجود ندارد. این یعنی اگر شما پول خود را به آدرس اشتباهی بفرستید باید با آن خداحافظی کنید.
عدم پشتیبانی از تمام رمز ارز‌ها
به دلیل اینکه این صرافی‌ها در بستر قرارداد‌های هوشمند فعالیت می‌کنند قابلیت پشتیبانی از تمام رمزارز‌ها را ندارند و فقط از اتریوم و توکن‌های مبتنی بر آن پشتیبانی می‌کنند. در صورتی که این صرافی‌ها از بلاکچین‌های بیشتری پشتیبانی کنند امکان معامله‌ی طیف گسترده‌تری از ارز‌های دیجیتال فراهم میشود.
لیست شدن آسان
لیست شدن آسان مثل یک شمشیر دو لبه است. از طرفی باعث لیست شدن همه پروژه های جدید میشود، اما به همین میزان پروژه های کلاهبرداری زیادی هم به وجود می آید. مثلا پروژه هایی که امکان فروش توکن وجود ندارد و شما عملا فقط خرید میکنید! یا پروژه هایی که فقط تشابه اسمی با توکن اصلی دارند.
معرفی بهترین صرافی های غیر متمرکز دنیا بر اساس شبکه ارز های دیجیتال
در حال حاضر شما میتوانید از صرافی های زیر بدون هیچ محدودیتی برای معاملات خود استفاده نمایید. این صرافی ها با توجه به مکانیزم غیر متمرکز بودنشان، ایران را تحریم نکرده‌اند.
صرافی های غیر متمرکز بر پایه اتریوم :
- یونی سواپ – Uniswap
- سوشی سواپ – SushiSwap
- پنکیک سواپ – PancakeSwap
صرافی های غیر متمرکز بر پایه Binance Smart Chain (BSC) :
- پانکیک سواپ – PancakeSwap
- ونوس – Venus
- باکری سواپ – BakerySwap
- برگر سواپ – BurgerSwap
- آتو فارم – Autofarm
صرافی های غیر متمرکز بر پایه Tron (TRX) :
- جاست سواپ – JustSwap
- ترون دکس – TRONdex
- دکس پولونی – Poloni DEX
- سواپ کلور – KLEVER Swap
جمع‌بندی
اینکه بخواهید از کدام صرافی استفاده کنید کاملا به شما و استراتژی معاملاتی‌تان بستگی دارد، اما توصیه ما به شما این است که اگر جزو افراد تازه کار هستید از صرافی‌های متمرکز شروع کنید تا با شیوه معاملات صرافی‌ها بیشتر آشنا شوید. همچنین فراموش نکنید که معامله در صرافی‌های غیرمتمرکز ریسک‌هایی را به همراه دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تحریم بودن کاربران ایرانی است و در صورتیکه صرافی متوجه هویت شما بشود حساب شما را مسدود می‌کند، پس با آگاهی و آموزش کامل وارد بازار شوید.