• ۰۵ اردیبهشت ۱۴۰۰
• زمان تقریبی مطالعه : 13 دقیقه

اتریوم (Ethereum) چیست؟

اتریوم یک سیستم غیرمتمرکز و به طور کامل مستقل است که توسط هیچ شخص یا قدرتی کنترل نمی شود. این سیستم مشکلات سیستم متمرکز را ندارد، زیرا توسط هزاران رایانه داوطلب در سراسر جهان اداره شده و مورد استفاده قرار می گیرد، پس به این معنی است که هرگز آفلاین و خاموش نمی شود. علاوه بر این اطلاعات شخصی کاربران در رایانه های شخصیشان امن خواهد ماند و محتواهایی مانند برنامه های کاربردی، ویدئوها و غیره تحت کنترل سازندگان آنها باقی مانده و لازم نیست از قوانین سرویس های میزبانی مانند یوتیوب پیروی کنند.

درک این نکته نیز مهم است که دو ارز رقیب؛ بیت کوین و اتریوم؛ دو پروژه کاملا متفاوت و با اهداف کاملا متفاوت هستند. بیت کوین اولین ارز رمزنگاری بوده و یک سیستم انتقال پول است که توسط فناوری دفتر حساب عمومی توزیع شده، که بلاک چین نام دارد، پشتیبانی می شود.

اتریوم نیز فناوریی که بیت کوین بر مبنای آن است را مورد استفاده قرار داده و در عین حال قابلیت های آن را به میزان قابل توجهی ارتقاء داده است. اتریوم داری یک شبکه کامل با مرورگر، زبان برنامه نویسی و سیستم پرداخت مربوط به خود است. از همه مهمتر این که کاربران خود را قادر می سازد تا برنامه های غیرمتمرکز را بر روی بلاک چین اتریوم ایجاد کنند.

این برنامه ها می توانند ایده های کاملا جدید و یا بازسازی غیرمتمرکزی از طرح های موجود باشند. این سیستم اساسا واسطه ها و تمام هزینه های مرتبط به حضور یک شخص ثالث را حذف خواهد کرد. برای مثال زمانی که طرفداران یک آهنگ، لینک مربوط به آن را در فیس بوک به اشتراک می گذارند، سود حاصل از کلیک کردن مستقیما عاید فیس بوک می شود. در نسخه اتریومیِ چنین شبکه اجتماعی، هم هنرمند و هم طرفدار بخشی از پاداش کلیک کردن را دریافت خواهند کرد. در نهایت باید گفت برنامه های مبتنی بر بلاک چین هر نوع پرداخت به شخص واسطه را حذف می کند.

به طور خلاصه می توان گفت که اتریوم یک پلتفرم عمومی ، متن باز و مبتنی بر دفتر حساب توزیع شده بلاک چین است که به توسعه دهندگان اجازه می دهد برنامه های کاربردی غیرمتمرکز را ایجاد و راه اندازی کنند.

همانطور که قبلا عنوان شد، اتریوم یک سیستم غیرمتمرکز است. به این معنی که از یک رویکرد همتا به همتا استفاده می کند. هر تعاملی که انجام می شود، توسط کاربرانی که در شبکه حضور دارند پشتیبانی شده و تحت کنترل هیچ قدرت متمرکزی نیست.

کل نظام اتریوم توسط یک سیستم که اصطلاحا نود یا گره نام دارد پشتیبانی می شود. این نودها یا گره ها در واقع داوطلبان و شرکت کنندگان در شبکه هستند که کل بلاک چین اتریوم را در سیستم خود ذخیره کرده اند و به طور کامل تمام قوانین مورد توافق شبکه را رعایت کرده و به اجرا درمی آورند، درستی و امنیت شبکه را حفظ کرده و در ازی آن پاداش دریافت می کنند.

این قوانین مورد توافق و بسیاری دیگر از جنبه ها و ویژگی های شبکه، توسط قراردادهای هوشمند دیکته شده اند. این قراردادها به منظور انجام خودکار تراکنش ها و سایر اقدامات خاص در داخل شبکه طراحی شده و به این ترتیب نیازی به نگرانی در مورد درستی تراکنش نیست. شرایط برای انجام هر دو طرف تراکنش از قبل برنامه ریزی شده است. با تکمیل این شرایط، تراکنش یا هر فعالیت ویژه دیگری انجام می شود. بسیاری از افراد معتقدند که قراردادهای هوشمند، آینده هستند و در نهایت جایگزین سایر قراردادهای موقت خواهند شد. زیرا اجرای قراردادهای هوشمند امنیت بیشتری را نسبت به قراردادهای سنتی داشته، سبب کاهش هزینه های تراکنش شده و باعث ایجاد اعتماد بین طرفین خواهد شد.

علاوه بر این، سیستم همچنین برای کاربران ماشین مجازی اتریوم(EVM)  را در اختیار قرار می دهد که اساسا به عنوان محیطی برای اجرای قراردادهای هوشمند مبتنی بر اتریوم عمل می کند. به این وسیله کاربران می توانند یک کد را اجرا کنند، با اطمینان از این که برنامه ها با یکدیگر تداخلی نخواهند داشت. EVM  کاملا از شبکه اصلی اتریوم جدا شده و این باعث شده تا آن یک ابزار سودمند برای آزمایش و بهبود قراردادهای هوشمند باشد. این پلتفرم یک توکن ارز رمزنگاری به نام اتریوم نیز ایجاد می کند.

چه کسی اتریوم را ساخته است؟

در اواخر سال ۲۰۱۳، ویتالیک بوترین ایده خود را در قالب یک وایت پیپر، که آن را به چند نفر از دوستانش فرستاده بود، اعلام کرد. سپس آن را برای افراد بیشتری ارسال کرد. در نتیجه در حدود ۳۰ نفر در جریان ایده ویتالیک قرار گرفتند. وی منتظر بررسی های انتقادی و نقطه نظرات افراد در مورد اشتباهات ایده خود بود. اما هرگز این اتفاق رخ نداد.

این پروژه در ژانویه سال ۲۰۱۴ رسما عمومی شد. تیم اصلی این پروژه شامل ویتالیک بوترین، میهای آلیسی، آنتونی دیلوریو،  چارلز هاسکینسون، جو لوبین و گاوین وود بود. بوترین، اتریوم را در یک کنفرانس بیت کوین در میامی نیز معرفی کرد. چند ماه بعد تیم تصمیم گرفت که برای ایجاد سرمایه جهت توسعه پروژه خود از توکن بومی شبکه اتریوم استفاده کند.

آیا اتریوم یک ارز رمزنگاری است؟

در تعریف باید گفت که اتریوم یک پلتفرم نرم افزاری است، با هدف فعالیت به عنوان یک اینترنت غیرمتمرکز و همچنین یک اَپ استور غیرمتمرکز. سیستمی مانند این نیاز به ارزی جهت پرداخت برای منابع و برنامه های مورد نیاز جهت انجام پروژه ها و برنامه های کاربردی دارد. اینجاست که اتر وارد می شود.

اتر یک دارایی دیجیتال است و به شخص ثالثی برای پردازش پرداخت نیاز ندارد. با این حال اتر نه تنها به عنوان یک ارز دیجیتال استفاده می شود، بلکه مانند “سوخت” برای برنامه های غیر متمرکز داخل شبکه عمل می کند. اگر کاربری بخواهد چیزی را در برنامه های کاربردی اتریوم تغییر دهد، باید کارمزد تراکنش را پرداخت کند تا شبکه بتواند فرایند را تغییر دهد.

کارمزد تراکنش به طور خودکار بر اساس مقدار به اصطلاح “گاز” مورد نیاز محاسبه می شود. مقدار سوخت مورد نیاز بر اساس مقدار قدرت محاسباتی مورد نیاز و مدت زمان لازم برای اجرای آن محاسبه می شود.

اتریوم بهتر است یا بیت کوین؟

اتریوم و بیت کوین ممکن است زمانی که از منظر یک ارز رمزنگاری به آنها نگاه شود یکسان به نظر برسند. اما آنها پروژه هایی متفاوت و با اهداف کاملا متفاوت هستند. اتریوم یک پلتفرم چند منظوره با ارز مربوط به خود به نام اتر است که جزئی از برنامه های قراردادهای هوشمند است. در حالی که بیت کوین به عنوان یک ارز نسبتا پایدار و موفق ترین ارز رمزنگاری تا به امروز، خود را معرفی کرده است.

حتی از منظر ارز رمزنگاری دو پروژه کاملا متفاوت به نظر می رسند. به عنوان مثال بیت کوین حداکثر به تعداد ۲۱ میلیون بیت کوین تولید خواهد شد، در حالی که عرضه اتر می تواند عملا بی انتها باشد. علاوه بر این میانگین زمان استخراج بلاک بیت کوین ۱۰ دقیقه است در حالی که این زمان برای اتریوم حداکثر ۱۲ ثانیه می باشد، این یعنی تایید سریعتر.

یکی دیگر از تفاوت های عمده بین این دو ارز این است که امروزه استخراج بیت کوین نیازمند قدرت محاسباتی و انرژی برق بالاست که تنها در صورت استخراج در مقیاس های صنعتی سودمندی مناسبی دارد. از سوی دیگر در الگوریتم اثبات کار اتریوم، استخراج غیرمتمرکز فردی، کاراتر است.

شاید مهمترین تفاوت بین دو پروژه این باشد که کد داخلی اتریوم کاملا تیورینگ است. به این معنا که همه چیز تا زمانی که قدرت و زمان کافی برای انجام محاسبات وجود داشته باشد، قابل محاسبه و انجام است. بیت کوین این قابلیت را ندارد. تیورینگ علاوه بر این که امکانات بی حد و مرزی را برای کاربران فراهم می کند، پیچیدگی آن به معنای داشتن پتانسیل امنیتی بالا است.

اتریوم چگونه کار می کند؟

همانطور که قبلا ذکر شد، اتریوم بر اساس پروتکل بیت کوین و بلاک چین آن طراحی شده، اما طراحی آن به گونه ای است تا برنامه های خارج از سیستم پولی را نیز پشتیبانی کند. تنها شباهت این دو بلاک چین در آن است که هر دو کل تاریخچه معاملات مربوط به شبکه خود را ذخیره می کنند. اما بلاک چین اتریوم تعداد بیشتری را ذخیره دارد. علاوه بر تاریخ تراکنش ها، لازم است که هر نود یا گره در شبکه اتریوم، آخرین وضعیت یا اطلاعات هر قرارداد هوشمند، موجودی هر کاربر و تمام کدهای قرارداد هوشمند و جایی که آنها ذخیره شده است را دانلود کند.

اساسا بلاک چین اتریوم را می توان به عنوان یک ماشین انجام تراکنش ها توصیف کرد. این ماشین قادر است یک سری ورودی و تراکنش هایی که بر اساس این ورودی های جدید هستند را قرائت کند. هنگامی که تراکنش ها انجام می شوند، ماشین تراکنش به سراغ موقعیت بعدی می رود.

هر موقعیت شامل میلیون ها تراکنش است. این تراکنش ها به صورت بلاک هایی دسته بندی می شوند و هر بلاک به بلاک های قبلی به صورت زنجیره ای متصل است(بلاک چین). قبل از این که بتوان تراکنش را به دفتر حساب اضافه کرد، لازم است که تایید شود. این تایید از طریق فرایندی به نام استخراج صورت می گیرد.

طی فرایند استخراج یک گروه از نودها از قدرت محاسباتی خود برای تکمیل چالش اثبات کار، که در واقع نوعی معمای ریاضی است، استفاده می کنند. هر کامپیوتری که قدرتمندتر باشد، این معما را سریع تر حل می کند. پاسخ به این معما خود، اثبات کار است و اعتبار یک بلاک را تضمین می کند.

استخراج کنندگان زیادی در سراسر دنیا برای ایجاد و تایید اعتبار بلاک با یکدیگر رقابت می کنند. هر بار که یک استخراج کننده فرایند اثبات کار را انجام می دهد یک توکن جدید اتریوم تولید می شود و به استخراج کننده اهدا می شود. استخراج کنندگان ستون فقرات شبکه اتریوم محسوب می شوند، زیرا آنها نه تنها اعتبار تراکنش ها و سایر عملیات شبکه را تایید می  کنند، بلکه توکن های جدید، که ارز شبکه هستند را نیز تولید می کنند.

کاربردهای اتریوم

اولین و مهم ترین کاربرد اتریوم این است که به کاربران خود اجازه می دهد تا نرم افزارهای غیرمتمرکز را ایجاد و بکار گیرند. علاوه براین، هر نوع خدمات متمرکزی با استفاده از پلتفرم اتریوم قادر خواهد بود غیرمتمرکز شود. پتانسیل پلتفرم اتریوم برای ساخت نرم افزار، توسط هیچ چیزی جز خلاقیت سازنده ی آن محدود نیست.

نرم افزارهای غیرمتمرکز پتانسیل تغییر نوع روابط بین شرکت ها و مخاطبان خود را به طور کامل دارند. این روزها سرویس های زیادی وجود دارند که با ارائه پلتفرم به کاربران جهت مبادله کالاها و خدمات، کارمزد دریافت می کنند. از سوی دیگر، بلاک چین اتریوم مشتریان را قادر می سازد تا اصالت کالایی را که خریداری می کنند، ردیابی کنند؛ در حالی که اجرای قراردادهای هوشمند می تواند بدون هیچ گونه واسطه یک تجارت سریع و بی خطر را برای هر دو طرف معامله تضمین کند.

فناوری بلاک چین دارای پتانسیل ایجاد انقلاب در خدمات تحت وب و نیز صنایعی است که با شیوه های قراردادی بلند مدت کار می کنند. به عنوان مثال، صنعت بیمه ای که در آمریکا دارای بیش از ۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری در بیمه عمر است، می تواند با استفاده از فناوری بلاک چین دوباره توزیع شده و به خوبی شفاف سازی شود. علاوه بر این با اجرای قراردادهای هوشمند، مشتریان قادر خواهند بود به راحتی حق بیمه خود را به صورت آنلاین ارسال کرده و یا به صورت اتوماتیک حق بیمه خود را دریافت کنند. البته به شرط آنکه ادعای آنها برای دریافت حق بیمه، با تمام معیارهای مورد نیاز نیز مطابقت داشته باشد.

اساسا، بلاک چین اتریوم قادر به پیاده سازی اصول اصلی خود شامل اعتماد، شفافیت، امنیت و کارایی به هر نوع خدمات، تجارت و یا صنایع دیگر است.

اتریوم نیز می تواند برای ایجاد سازمان های مستقل و نامتمرکز(DAO)، که کاملا به صورت شفاف و مستقل از هر گونه دخالت و بدون رهبری عمل می کنند، مورد استفاده قرار گیرد. سازمان های مستقل و نامتمرکز(DAO) به وسیله ی کدهای برنامه نویسی و مجموعه ای از قراردادهای هوشمند که بر روی بلاک چین نوشته شده اند، اجرا می شوند.

سازمان های مستقل و نامتمرکز(DAO) متعلق به افرادی هستند که توکن خریده اند. هر چند، میزان توکن های خریداری شده با مالکیت سهام برابری نمی کند. در عوض توکن ها، به مردم حق رای می دهند.

مزایای اتریوم

پلتفرم اتریوم از تمام ویژگی های فناوری بلاک چین که بر روی آن اجرا می شود، بهره می برد. این فناوری بدون نیاز به حضور شخص یا نیروی ثالثی انجام می شود، به این معنی که تمام برنامه های غیر متمرکز و دائوهای مستقر در شبکه بدون نیاز به حضور و کنترل شخصی صورت می گیرد.

هر شبکه بلاک چین بر اساس یک سری اصول مورد توافق شکل گرفته است. به این معنی که تمام گره ها در داخل سیستم باید با هر تغییری که درون شبکه ایجاد می شود، موافقت کنند. این ویژگی امکان تقلب، فساد و غیرقابل اعتماد شدن سیستم را از بین می برد.

کل این پلتفرم غیرمتمرکز است. به این معنی که به یک نقطه اتکا ندارد. از این رو تمام برنامه ها همیشه آنلاین باقی خواهند ماند و هرگز خاموش نخواهند شد. علاوه بر این طبیعت غیرمتمرکز و امنیت رمزنگاری شده، شبکه اتریوم را به خوبی از حملات هکرها و فعالیت های کلاهبرداری و جعلی محافظت می کند.

معایب اتریوم

علیرغم این که قراردادهای هوشمند با هدف از بین بردن خطای شبکه ایجاد شده است، اعتبار آنها تنها بستگی به افرادی دارد که آنها را کد نویسی کرده اند. همیشه خطای انسانی وجود دارد و هر اشتباهی در کد نویسی می تواند مورد سوء استفاده قرار گیرد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، هیچ راه مستقیمی برای متوقف کردن حمله هکرها وجود ندارد. تنها راه ممکن برای انجام این کار ایجاد یک توافق و بازنویسی کد است. در هر حال این به طور کامل با ذات و جوهره بلاک چین در تضاد است، زیرا همانطور که گفته شد ذات این دفتر حساب غیرقابل تغییر است.

دائو نام یک سازمان غیرمتمرکز است که در ۳۰ آوریل ۲۰۱۶ راه اندازی شد و مورد حمله قرار گرفت. در این حمله در حدود ۳.۶میلیون توکن اتر به سرقت رفت. مهاجم از یک اشکال تماس بازگشتی در کد استفاده کرده بود. نتیجه حمله نه تنها از دست رفتن بخش بزرگی از سرمایه و بودجه دائو بود، بلکه اساسا باعث شد اعتماد کاربران به کل شبکه اتریوم تضعیف شود و قیمت اتریوم در آن زمان از ۲۰ دلار به ۱۳ دلار کاهش یابد.

چه برنامه هایی بر روی اتریوم توسعه یافته است؟

اتریوم این پتانسیل را دارد که حتی افرادی که پیش زمینه فنی ندارند بتوانند برنامه های غیر متمرکز را باز کنند. اگر این اتفاق بیافتد، می تواند یک جهش انقلابی برای فناوری بلاک چین باشد که پذیرش عمومی آن را افزایش می دهد. در حال حاضر می توان به راحتی به شبکه از طریق مرورگر خود شبکه(Mist)، که یک رابط کاربر پسند و نیز یک کیف پول برای نگهداری و انجام مبادلات اتر را فراهم می کند، دسترسی پیدا کرد. مهمتر از همه بوسیله آن کاربران قادر هستند برنامه نویسی، مدیریت و گسترش قراردادهای هوشمند را انجام دهند. علاوه بر این، از طریق یک فرمت متاماسک(MetaMask) از گوگل کروم و فایرفاکس می توان به شبکه اتریوم دسترسی داشت.

پلتفرم اتریوم این پتانسیل را دارد تا بسیاری از صنایعی را که در حال حاضر وابسته به یک قدرت مرکزی هستند، متحول کند. از جمله بیمه، موسسات مالی، املاک و غیره. در حال حاضر این پلتفرم برای ایجاد طیف وسیعی از برنامه های غیرمتمرکز از خدمات گرفته تا صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. در زیر به لیستی از مهم ترین این موارد اشاره می شود:

•  گنوسیس(Gnosis): یک مکان تبادل غیرمتمرکز برای پیش بینی است که کاربران را قادر می سازد تا به فعالیت در هر زمینه ای از آب و هوا گرفته تا نتیجه انتخابات بپردازند.
•  اترتویت(EtherTweet): این برنامه عملکرد خود را از تویتر می گیرد و ارتباط کاربران را با یک پلتفرم بدون سانسور برقرار می کند.
•  اتریا(Etheria): این پلتفرم کاملا مشابه مینکرافت(Minecraft) است(یک بازی)، اما به طور کامل بر روی بلاک چین اتریوم قرار دارد.
•  ویفاند(Weifund): یک پلتفرم باز برای کمپین های انتخاباتی که از قراردادهای هوشمند استفاده می کنند.
•  یوپورت(Uport): با ایجاد یک شناسه کاربری منحصر به فرد برای کاربران این امکان را فراهم می کند تا کاربران قادر به جمع آوری اطلاعات، ورود به سیستم بدون رمز عبور، ثبت تراکنش های دیجیتالی و ارتباط با برنامه های اتریوم باشند.
•  پروونانس(Provenance): این پروژه با هدف ایجاد یک چارچوب باز و قابل دسترس اطلاعاتی برای مصرف کنندگان، جهت تصمیم گیری آگاهانه در مورد خرید خود، ساخته شده است. این کار از طریق بررسی و ردیابی منشاء و تاریخچه محصولات انجام می شود.
•  آگور(Augur):یک بستر متن باز برای پیش بینی و پیشگویی بازار است که در صورت درست بودن پیش بینی ها پاداش اهدا می شود.
•  آلیس(Alice): یک پلتفرم که با هدف ایجاد شفافیت در سرمایه گذاری های اجتماعی و خیریه از طریق فناوری بلاک چین، ایجاد شده است.
• بیتنیشن(Bitnation): اولین قلمرو مجازی جهان. یک قلمرو بلاک چینی. این قلمرو شامل بسیاری از توابع و روابط مربوط به یک کشور و قلمرو واقعی است. مانند بیمه، آموزش، کارت شناسایی، برنامه های سیاسی و دیپلماتیک مانند سفرا و پناهندگان و غیره و غیره.
• اتلانس(Ethlance): یک پلتفرم مستقل برای انجام مبادله برای اتر با هر ارز دیگر.

لیست کامل برنامه های کاربردی غیرمتمرکز که در حال حاضر شامل ۸۶۷ مورد می باشد را می توان در آدرس وبسایت برنامه های کاربردی غیر متمرکز بررسی کرد.

چطور می توان اتریوم بدست آورد؟

دو روش عمده برای داشتن اتریوم وجود دارد: خرید و استخراج اتریوم. رایج ترین و شاید راحت ترین راه برای داشتن اتریوم، خرید آن از طریق صرافی ها است. برای انجام آن کافی است صرافی را پیدا کنید که از اتریوم پشتیبانی می کند و در کشور شما فعال است. در این صرافی یک حساب کاربری ایجاد کرده و سپس می توانید با استفاده از هر یک از حساب های بانکی یا حتی کارت بانکی خود اقدام به خرید اتریوم نمایید. سپس باید این اتریوم ها را در داخل یک کیف پول ذخیره کنید. این کیف پول می تواند در داخل خود صرافی، مرورگر بومی اتریوم Mist یا هر کدام از سرویس های تخصصی اتریوم باشند که این خدمات را ارائه می دهند.

پس از آن می توانید از اتر در مبادلات همتا به همتا شامل تبدیل آن به هر یک از ارزهای موجود از جمله بیت کوین و دیگر ارزهای رمزنگاری، استفاده کنید. این کار را می توان از طریق کیف پول های آنلاین یا شخصی انجام داد. مبادلات همتا به همتا بیشتر برای کاربران بیت کوین در دسترس است. با این حال به علت عرضه نامحدود توکن اتر، این ارز در اغلب صرافی ها پشتیبانی می شود.

راه دیگر بدست آوردن اتریوم استخراج آن است. استخراج اتریوم با استفاده از اثبات کار صورت می گیرد. به این ترتیب که استخراج کنندگان از قدرت محاسباتی سیستم خود برای حل یک معمای ریاضی پیچیده استفاده می کنند تا بتوانند یک بلاک را در شبکه بررسی و تایید کنند. استخراج کننده ای که موفق به حل این معمای ریاضی شود، یک پاداش برای هر بلاک دریافت می کند.

آینده اتریوم چیست؟

علیرغم این که اتریوم مانند بیت کوین چندین سال است که ساخته شده، اما به تازگی مورد توجه رسانه های عمومی و مردم قرار گرفته است. بسیاری از متخصصین معتقدند که این یک فناوری متحول کننده است که نه تنها به طور کامل اینترنت را تغییر می دهد، بلکه باعث یک تغییر انقلابی در خدمات و صنایع می شود.

ویتالیک بوترین به عنوان خالق اتریوم در پیش بینی های خود بسیار با احتیاط عمل می کند. وی در مصاحبه اخیر خود اظهار داشت که قصد دارد با حفظ اتریوم به عنوان پلتفرم مرتبط با بلاک چین، بر مسائل فنی آن تمرکز داشته باشد و با بهبود امنیت آن آینده ای جدید برای اتریوم بسازد.

بالاجی سرینیوانسان، مدیرعامل ۲۱ دات کو اخیرا اعلام کرد که شرکتش به اتریوم اعتقاد کامل دارد. پیتر اسمیت، بنیانگذار بلاک چین، برنامه های زیرساختی اتریوم را جذاب توصیف کرد.

به طور کلی نظرات در مورد آینده اتریوم در بین کارشناسان ارزهای رمزنگاری مثبت است. با این حال با وجود موفقیت های فوق العاده و ثبات نسبی بیت کوین و اتریوم، و نیز اهمیت فناوری پشت این پروژه ها، بسیاری از کارشناسان ابتدایی هنوز معتقد به سقوط این ارزها هستند.