ارز دیجیتال (cryptocurrency) چیست؟

• مهدی عباس زاده
• ۱۴۰۰-۱۰-۱۲
• دسته بندی ها: مفاهیم پایه ارز دیجیتال

حتماً تاکنون کلماتی مانند ارز دیجیتال، ارز مجازی، رمزارز، ارز رمزپایه و یا حتی رمزینه پول را شنیده‌اید. در ابتدا باید بگوییم تمام این کلمات برگردان انگلیسی یک کلمه است و یک مفهوم را می‌رساند که آن همان کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) است.  پس در ادامه هنگام مواجه شدن با هریک از این کلمات مطمئن باشید که راجع به یک مفهوم صحبت می‌شود. در این مقاله به توضیح مفهوم ارزهای دیجیتال، نحوه کارکرد و پیش بینی آینده آنها خواهیم پرداخت و برخی از مفاهیم مرتبط با آن معرفی خواهند شد.

ارز دیجیتال چیست؟

https://dl.mihansignal.com/mihansignal/podcast/learning/learning-3-what-is-cryptocurrency-mihansignal.mp3

یک ارز دیجیتال یک دارایی دیجیتال است که به عنوان وسیله دادوستد به صورت آنلاین در معاملات استفاده می‌شود و تراکنش های آن به منظور حفظ ایمنی، در یک دفتر کل دیجیتال ثبت می‌شود. این دفتر کل که با نام بلاک چین شناخته می‌شود مجموعه ای از کامپیوترهای پخش شده در سرتاسر جهان است که اطلاعات تراکنش ها را به صورت شفاف در دسترس عموم قرار می‌دهد. برای تأیید تراکنش ها در شبکه بلاک چین از مکانیسم های مختلفی استفاده می‌شود که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد.

برخی از شرکت ها ارزهای اختصاصی خودشان را ایجاد می‌کنند که به آن توکن گفته می‌شود. این توکن ها در قبال دریافت کالاها و یا خدمات از آن شرکت ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. برای به دست آوردن این توکن ها باید ابتدا پول نقد و ارزهای واقعی در اختیار داشته باشید تا بتوان آنها را با توکن موردنظر مبادله کرد.

آیا ارز دیجیتال پول واقعی است؟

ارز دیجیتال هم مانند سایر صورت های پول از جمله اسکناس برای سرمایه گذاری و خرید کالا و خدمات مورداستفاده قرار می‌گیرد. با این حال تفاوت هایی بین این دو وجود دارد که آنها را از هم متمایز کرده است.

تفاوت ارزهای دیجیتال با پول معمولی

1. نحوه به دست آوردن: یک تفاوت آشکار ارز دیجیتال با پول های رایج نحوه به دست آوردن آن است. برای استفاده از ارزهای دیجیتال ابتدا باید آن‌ها را از طریق مبادله با ارزهای رسمی به دست آورد. به عنوان مثال، شما باید ابتدا مبلغ ریالی موردنظر خود را به دلار تبدیل کنید و بعد، دلارهای خود را با یک ارز دیجیتال مبادله نمایید.

2.ماهیت مجازی: یکی دیگر از تفاوت های بارز ارز دیجیتال با پول های رایج، ماهیت آن است. پول های رایج ماهیت فیزیکی دارند یعنی شما با پرداخت یک برگه اسکناس می‌توانید کالایی را بخرید اما ارزهای دیجیتال تجسم فیزیکی ندارند. این یعنی شما مالک یک دارایی می‌شوید که جسم فیزیکی ندارد و تنها مجموعه ای از کدهای رمزنگاری شده است. به همین دلیل بسیاری از فروشگاه ها و ارائه دهندگان خدمات هنوز ارزهای دیجیتال را به عنوان یک روش پرداخت نپذیرفته‌اند و از پول های رایج قابل لمس استفاده می‌کنند.

بسیاری از کسب و کارها در کشورهایی ایالات متحده، کانادا، استرالیا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا اکنون به سمت پذیرش ارزهای دیجیتال گرایش پیدا کرده‌اند. با این حال، برخی از کشورها از جمله چین، روسیه و ویتنام با تصویب قوانین سخت گیرانه، استفاده از این ارزهای دیجیتال را به عنوان روش پرداخت ممنوع اعلام نموده‌اند.

3.غیرمتمرکز بودن: سومین تفاوت این است که ارز دیجیتال معمولاً توسط یک نهاد مرکزی صادر نمی‌شود. ارزهای دیجیتال بر خلاف سیستم‌های بانکداری مرکزی، از کنترل غیرمتمرکز استفاده می‌کنند.

غیرمتمرکز بودن یعنی این ارزها توسط هیچ نهاد یا بانک واسطه‌ای کنترل نمی‌شوند. به همین دلیل انتقال ارزهای دیجیتال به افراد دیگر، نیازی به استفاده از خدمات بانکی واسطه‌ای ندارد.

4.غیرقابل برگشت بودن تراکنش ها: یکی دیگر از ویژگی‌هایی که ارز دیجیتال را از پول معمولی متمایز می‌کند، غیر قابل برگشت بودن تراکنش‌های آن است. در مبادلات ارزهای دیجیتال فقط در صورتی می‌توان پول را برگرداند که شخص گیرنده خودش پول را برگرداند. این خلاف حالتی است که در آن بانک می‌تواند در صورت انجام تراکنش های اشتباه، وجه را به راحتی به حساب اصلی بازگرداند.

5.ناشناس بودن: یکی از مهم‌ترین تفاوت ها ناشناس ماندن هویت دو طرف تراکنش های ارز دیجیتال است. در حالی که شماره حساب بانکی، هویت کامل دارنده حساب را نشان می‌دهد، آدرس های گیرنده و فرستنده تراکنش هیچ مشخصاتی از افراد مالک آنها ارائه نمی‌کند.

آنچه در یک تراکنش ارز دیجیتال مشخص می‌شود، انتقال مقداری از یک دارایی دیجیتال از یک کیف پول به کیف پول دیگر است. آدرس کیف پول ارز دیجیتال از تعدادی حرف و عدد تشکیل شده است که تنها در مواردی با بررسی تاریخچه تراکنش‌های متوالی آن می‌توان به هویت فرد اصلی رسید.

6.فرامرزی بودن: یکی از ویژگی های مهم رمز ارزها فرامرزی بودن آن‌ها است یعنی با ارزهای دیجیتال ارسال پول به نقاط مختلف دنیا در عرض چند دقیقه انجام می‌شود در حالی که با سیستم‌های فعلی بانکی این گونه انتقال ها چندین روز طول می‌کشد. ارزهای دیجیتال را می‌توان از هر نقطه‌ای در دنیا به نقطه دیگر فرستاد و تراکنش های آن محدودیت مرزی نمی‌شناسد.

7.امنیت: یکی دیگر از تفاوت های مهم، امنیت ارزهای دیجیتال است. امنیت در دسترسی به دارایی های شخصی و نگهداری از آن و امنیت در انجام معاملات در بلاک چین دو نقطه برجسته در این زمینه هستند.

این امنیت در مبادلات درون شبکه‌ای توسط کامپیوترهای متصل به بلاک چین که قدرت هش خود را به اشتراک گذاشته‌اند تأمین می‌شود. از طرفی سیستم رمزنگاری کلید عمومی و کلید خصوصی کیف پول ها این امکان را به وجود می‌آورد که هر شخص خودش کنترل ارزهای دیجیتالش را بر عهده بگیرد و شخص دیگری نتواند به آن‌ها دسترسی پیدا کند.

8. انحصاری نبودن: ویژگی بعدی که باعث تمایز رمز ارزها از پول‌‌های رایج شده، انحصاری نبودن آن‌هاست. افراد برای اینکه بتوانند از شبکه‌های ارز دیجیتال مختلف استفاده کنند، نیازی ندارند از شخص، گروه و یا سازمانی اجازه بگیرند. آن‌ها می‌توانند کل تاریخچه تراکنش‌ها را دانلود کرده و بدون نیاز به کسب اجازه اقدام به ارسال یا دریافت ارز دیجیتال کنند.

چطور می‌توان ارز دیجیتال را ذخیره و نگهداری کرد؟

در بخش قبل گفتیم که ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند؛ پس چطور می‌توان آنها را ذخیره و نگهداری کرد؟

ارزهای دیجیتال در چیزی به نام کیف پول ذخیره می‌شوند. کیف پول دیجیتال یک برنامه ایمن برای ذخیره و نگهداری ارزهاست که کنترل دارایی های دیجیتال هر فرد را با استفاده از کلیدهای خصوصی و عمومی (مجموعه ای منحصر به فرد از اعداد و حروف) در اختیار او می‌گذارد.

کلید خصوصی امکان انتقال ارزها از کیف پول را برای مالک آن فراهم می‌کند اما کلیدهای عمومی آدرس های شما برای دریافت وجه از دیگران است.

کیف پول ها انواع متفاوتی دارند و بر اساس نحوه کارکرد آن به دو دسته گرم و سرد تقسیم می‌شوند. کیف پول های سرد آن دسته از کیف پول ها هستند که به اینترنت متصل نمی‌شوند. این کیف پول ها به صورت سخت افزاری قابل خریداری هستند و معمولاً برای نگهداری ایمن مقادیر زیاد ارزهای دیجیتال برای بلندمدت به کار می‌روند.

برخلاف آن، کیف پول های گرم که به صورت رایگان در وب سایت ها، صرافی ها و به صورت برنامه های موبایلی قابل دسترس می‌باشند، با اتصال به اینترنت کار می‌کنند.

هر یک از این کیف پول ها قابلیت های مختلفی دارند و هر کاربر با توجه به نیازهای خود و میزان امنیت موردنیازش می‌تواند از یک یا چند کیف پول مختلف استفاده کند.

هدف اصلی ارز دیجیتال چیست؟

ایده ایجاد ارزهای دیجیتال در واکنش به مشکلات ارزهای سنتی شکل گرفته است. دو مشکل بزرگ در این ارتباط، اعتماد به شخص ثالث (واسطه) و دو بار خرج کردن پول بوده است.
مشکل اعتماد به شخص ثالث به این معناست که شما برای انجام تراکنش های خود با ارزهای دیجیتال نیازی به یک واسطه بانکی نخواهید داشت بنابراین بانک یا نهاد واسطه‌ای به دارایی های شما دسترسی و کنترل ندارد.

مشکل دو بار خرج کردن هم با استفاده از فناوری بلاک چین به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و شفافیت ارزهای دیجیتال رفع شده است. به این ترتیب همه کاربران می‌توانند همه تراکنش ها را مشاهده کنند؛ بنابراین امکان تقلب و دوباره خرج کردن از بین می‌رود. با حل این مسئله نیاز به بانک ها برای تأیید انتقال و نگهداری وجه هم رفع می‌شود.

ارزهای دیجیتال چگونه کار می‌کنند؟

1. در مرحله اول هنگام خرید یا انتقال یک ارز دیجیتال، وجه موردنظر از طریق یک صرافی به یک کیف پول دیجیتال منتقل می‌شود.

2. تراکنش ها از طریق اجماع ماینرها تأیید می‌شوند.

3. زمانی که میزان مشخصی از داده ها تأیید شد، اطلاعات آن به همراه یک برچسب زمانی در یک بلاک قرار می‌گیرد. به ازای ایجاد و تکمیل هر بلاک، ماینرهای شرکت کننده در فرایند مقداری ارز دیجیتال را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند.

4. هر بلاک تکمیل شده به بلاک قبلی متصل می‌شود و به جزئی از بلاک چین تبدیل می‌شود. هر یک از این بلاک ها بخشی از اطلاعات یک دفتر کل عمومی را تشکیل می‌دهند. به علت ارتباط پیچیده هر بلاک با بلاک های قبلی خود، امکان تغییر اطلاعات آن بدون تغییر همه بلاک های قبلی وجود ندارد و این ویژگی، ایمنی بلاک چین را تضمین می‌کند.

مکانیسم کار ارزهای دیجیتال

بر خلاف سیستم بانکداری متمرکز که در آن یک نهاد مرکزی بر گردش و چاپ پول‌های رایج نظارت دارد، در ارزهای دیجیتال که غیرمتمرکز هستند، کنترل سیستم توسط گروهی از افراد که به آنها ماینر گفته می‌شود انجام می‌گیرد.

ماینرها از قدرت محاسباتی سیستم‌های کامپیوتری خود برای کمک به تأیید تراکنش ها استفاده می‌کنند و آنها را مطابق با یک طرح خاص به دفتر کل وارد می‌نمایند.

به دلیل نبود نظارت مرکزی و دولتی بر ارزهای دیجیتال، قوانینی که عرضه آنها را کنترل کند نیز تنها هنگام ایجاد اولین توکن های هر ارز دیجیتال تعیین می‌شود.

ایجاد رمزارزها به روش های مختلفی اتفاق می افتد. برخی از رمز ارزها مانند بیت کوین با فرایندی به نام ماینینگ توسط ماینرها استخراج می‌شوند. در مورد برخی دیگر هم سکه های از قبل استخراج شده در شبکه ی توزیع قرار می‌گیرد.

ارزهای دیجیتال در شبکه بلاک چین برای جابه‌جایی و تراکنش‌ها نیاز به الگوریتم اجماع دارند و هر ارز دیجیتال از نوع خاصی از این الگوریتم پیروی می‌کند. رایج ترین الگوریتم های مورداستفاده در ارزهای دیجیتال، اثبات کار (POW) و اثبات سهم (POS) هستند. به عنوان مثال بیت کوین از الگوریتم اثبات کار برای انجام تراکنش‌های خود استفاده می‌کند. الگوریتم اجماع به صورت همتا به همتا کار می‌کند و واسطه را از بین می‌برد.

برای این که تراکنش‌ها به درستی انجام شوند نیاز به تایید دارند، کار تایید برای ارزهای دیجیتال مختلف بر اساس شبکه آن‌ها متفاوت است. برای بیت کوین تأمین امنیت بر عهده نودهای شبکه آن است. نودها همان کامپیوترهایی هستند که به شبکه متصل می‌شوند و هریک نسخه ای از بلاک چین را در خود ذخیره می‌کنند. هر نود با اتصال به نودهای دیگر، داده های خود را با آنها به اشتراک می‌گذارد. به همین دلیل است که در صورت بروز اختلال در یک نود، تمام تراکنش های شبکه دچار مشکل نمی‌شود.

---

مفاهیم مرتبط با ارز های دیجیتال

بلاک چین چیست؟

بلاک چین بستری برای فعالیت های ارزهای دیجیتال است. یک بلاک چین فهرستی از رکوردهای در حال افزایش مداوم به نام بلاک است که از طریق رمزنگاری های پیچیده ای به هم مرتبط و ایمن سازی شده‌اند. هر بلاک شامل یک نشانگر هش به عنوان پیوند آن به بلاک قبلی، زمان سنج و داده های تراکنش است.

بلاک چین ها ماهیتاً در مقابل تغییر داده ها مقاوم هستند. این یعنی بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده باز است که می‌تواند تراکنش‌های بین دو طرف را به طور دائمی و تایید شده ثبت نماید. برای اینکه یک بلاک چین به عنوان یک دفتر کل توزیع شده مورداستفاده قرار گیرد باید از یک روش اجماع برای تعیین اعتبار بلاک های جدید استفاده کند.

اعتبار هر ارز دیجیتال از طریق بلاک چین مشخص می‌شود. وقتی یک تراکنش ثبت شود داده های هر بلاک مشخص تنها در صورتی قابل تغییر خواهد بود که همه بلاک های بعد از آن تغییر کند. به همین دلیل، بلاک چین ها از نظر طراحی، خود ایمن هستند و به عنوان یک سیستم محاسباتی توزیع شده ایمن شناخته می‌شوند. ویژگی عمومی بودن دفتر کل بلاک چین از درستی تراکنش و آنچه مورد تراکنش قرار می‌گیرد حفاظت می‌کند زیرا هیچ نهاد خاصی مالک پایگاه داده نیست.

ماینینگ چیست؟

در شبکه ارز دیجیتال ماینینگ یا استخراج، روشی برای تایید تراکنش ها است. در این کار ماینرهایی که با حل معادلات پیچیده ریاضی موفق به استخراج واحدهای جدید یک ارز دیجیتال شده‌اند تعدادی سکه از آن ارز را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش به عنوان انگیزه ای برای شرکت در روند پردازش تراکنش ها عمل کرده و نرخ کارمزد تراکنش را کاهش می‌دهد.

ماینینگ توسط دستگاه های مختلفی از گوشی های تلفن همراه، لپتاپ ها و سیستم های کامپیوتری خانگی گرفته تا دستگاههای تخصصی گران قیمت قابل انجام است و هریک از این دستگاهها با توجه به قدرت محاسباتی خود، نرخ هش متفاوتی دارند.

---

تاریخچه ارزهای دیجیتال

دیوید چام در سال ۱۹۸۳ میلادی در شرکت خود بنام دیجی کش، پایه و اساس ارزهای دیجیتال را بنا نهاد. دیجی کش با استفاده از علم رمزنگاری در سال 1995 بستری فراهم نمود تا بانک ها بتوانند به صورت الکترونیکی انتقال ارزش را انجام دهند. این روش پرداخت الکترونیکی که به یک نرم‌افزار کاربری برای ایجاد کلیدهای رمزنگاری شده ویژه از طرف بانک قبل از ارسال به گیرنده نیاز داشت، به ارز دیجیتال امکان می‌داد توسط بانک صادرکننده آن، دولت یا شخص ثالث غیرقابل ردیابی باشد. در سال 1996، NSA در یک مقاله سازوکار سیستم یک ارز دیجیتال را توضیح داد.

در سال ۱۹۹۸ وی دای b-money را به عنوان یک سیستم نقدی الکترونیکی توزیع شده ناشناس معرفی کرد. مدت کمی پس از آن نیک زابو، بیت گلد را معرفی کرد. بیت گلد مانند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی که پس از آن به وجود آمدند به عنوان یک سیستم ارز الکترونیکی معرفی شد.

در سال ۲۰۰۶ یکی دیگر از ارزهای معروف به نام Liberty Reserve به وجود آمد که به کاربران اجازه می‌داد با یورو یا دلار این ارز را بخرند و با کارمزد تراکنش ۱% انتقال موجودی آن را انجام دهند و با یکدیگر تبادل کنند. به دلیل اینکه این دو سرویس متمرکز بودند و از آنها برای پولشویی استفاده می‌شد، دولت آمریکا آنها را تعطیل کرد.

بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز در سال ۲۰۰۹ توسط یک توسعه دهنده ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. بیت کوین از یک تابع هش رمزنگاری شده SHA-256 به عنوان طرح اثبات کار استفاده می‌کند. در آوریل ۲۰۱۱ نیم کوین (namecoin) به عنوان اقدامی در جهت ایجاد یک DNS غیرمتمرکز ایجاد شد که وظیفه آن به حداقل رساندن سانسور اینترنتی بود.

مدتی پس از آن در اکتبر ۲۰۱۱ لایت‌کوین به وجود آمد. لایت کوین اولین ارز دیجیتال موفقی بود که به جای SHA-256از رمزگذاری (scrypt) به عنوان تابع هش خود استفاده می‌کرد.

یک ارز دیجیتال مهم دیگر پیرکوین (Peercoin) است که اولین ارزی بود که از تلفیق مکانیسم اثبات کار و اثبات سهام استفاده کرد.

در ۶ آگوست ۲۰۱۴ بریتانیا اعلام کرد خزانه این کشور در حال بررسی ارزهای دیجیتال و نقش آنها در اقتصاد بریتانیا می‌باشد. همچنین اعلام شد که این بررسی قرار است مشخص کند آیا نیاز به وضع مقررات در این حوزه وجود دارد. از آن زمان به بعد بسیاری از کشورها در جهت به‌کارگیری ارزهای دیجیتال در سیستم های اقتصادی خود و یا ایجاد ارز دیجیتال بومی کشور خود تلاش هایی صورت دادند. گسترش کاربرد ارزهای دیجیتال از آن زمان تا امروز ادامه داشته و آینده درخشانی برای توسعه بیشتر آن نیز پیش بینی می‌شود.

انواع ارز دیجیتال کدام است؟

همه رمزارزها به جز بیت کوین را به دو دسته آلت کوین ها و توکن ها تقسیم می‌کنند. به ارزهای دیجیتال جایگزین بیت کوین، آلت کوین گفته می‌شود؛ یعنی همه ارزهای دیجیتال غیر از بیت کوین در این دسته قرار می‌گیرند.

ارزهای دیجیتال به دو صورت کوین و توکن قابل دسترس اند. کوین ها فقط یک روش پرداخت هستند در حالی که توکن ها علاوه بر این، کاربردهای دیگری نیز دارند

بخشی از کوین‌ها از کدهای اولیه بیت کوین ساخته شده‌اند و یا به اصطلاح فورک یا انشعابی از بیت کوین هستند. این‌ها با اعمال اصلاحات جزئی در متغیرهایی مانند تعداد سکه‌ها، الگوریتم استخراج، زمان ایجاد بلاک ها و غیره از بیت کوین به وجود آمده‌اند.

برخی کوین های دیگر هستند که شبکه خود را بدون استفاده از کدهای بیت کوین ساخته‌اند. این بلاک چین ها اغلب برای کاربردهای بیشتری به جز پول دیجیتال ایجاد شده‌اند مانند اتریوم و کاردانو.

دسته دیگری از رمزارزها که بر بستر یک پلتفرم مانند اتریوم یا ایاس ساخته می‌شوند توکن نام دارند که بلاک چین جداگانه‌ای ندارند و از قدرت بلاک چین اصلی برای اجرای تراکنش‌های خود کمک می‌گیرند.

توکن‌ها طی عرضه اولیه سکه یا همان ICOها در ازای تأمین سرمایه جمعی به سرمایه‌گذاران اعطا می‌شوند. توکن‌ها را نمی‌توان به چشم یک ارز دید و کاربردهای مخصوص خودشان را دارند. مهم‌ترین این کارکردها در برنامه های غیرمتمرکز یا قراردادهای هوشمند بر روی بلاک چین های خودی است.

چند ارز دیجیتال در جهان وجود دارد؟

طبق داده های سایت مرجع کوین مارکت کپ، بیش از 14000 ارز دیجیتال تا کنون ایجاد شده است. ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال تا تاریخ 10 نوامبر 2021 بیش از 2.96 تریلیون دلار بوده است که در این بین بیت کوین به عنوان بزرگ‌ترین و باارزش ترین ارز دیجیتال حدود نیمی از ارزش کل بازار را در اختیار دارد.

ده ارز دیجیتال برتر از نظر ارزش بازار طبق رده بندی سایت کوین مارکت کپ به ترتیب عبارت‌اند از: بیت کوین، اتریوم، بایننس کوین، تتر، سولانا، کاردانو، ریپل، یو اس دی کوین و پولکادات.

علت محبوبیت ارزهای دیجیتال چیست؟

از دلایل محبوبیت ارزهای دیجیتال می‌توان به بالا بودن میزان نوسان بازارشان و فناوری به کار گرفته شده در آنها و استفاده آنها در راستای آزادی خواهی اشاره نمود.

1. نوسان بالا: دلیل نوسان زیاد این بازار، نوپا بودن آن است، مقدار نوسان در حدی است که ممکن است در یک روز قیمت رمزارزی صدها برابر بیشتر یا ده ها برابر کمتر شود و یا حتی به صفر برسد.

2. امنیت در فناوری به کار رفته: برای جلوگیری از امکان تقلب در این فناوری از علم رمزنگاری که پایه آن ریاضیات است استفاده می‌شود و این تشویقی است برای سیستم های پرداختی در جهت راستگویی آنها.

3. آزادی خواهی: افرادی که نسبت به سیستم های مالی و پرداخت سنتی بدبین بوده‌اند به دلیل جنبه آزادی خواهانه این فناوری و از بین بردن واسطه های بانکی، به بازار ارزهای دیجیتال علاقه مند شده‌اند.

4. افزایش ارزش با گذشت زمان: ارزهای دیجیتال بر خلاف پول های رایج که با گذشت زمان (تحت تأثیر اتفاقات، تورم و تصمیمات دولتی) ارزش خود را از دست می‌دهند، روزبه‌روز ارزش بیشتری پیدا می‌کنند. به همین دلیل بسیاری از افراد، بیت کوین و سایر رمزارزها را به عنوان پول آینده تلقی کرده و برای خریدن آن عجله می‌کنند.

آیا ارزهای دیجیتال قانونی هستند؟

با وجود گسترش کاربرد ارزهای دیجیتال هنوز مقررات مشخصی برای استفاده از ارزهای دیجیتال تعیین نشده است. تنها برخی از کشورها برخی از کاربردهای ارز دیجیتال را ممنوع اعلام کرده‌اند. به عنوان مثال دولت چین و کره جنوبی مقررات سخت گیرانه ای برای این حوزه در چارچوب مرزهای این کشور تصویب کرده‌اند. در برخی کشورها نیز تنها استخراج ارزهای دیجیتال ممنوع شده است.

این در حالی است که برخی کشورها از این فناوری استقبال کرده‌اند. السالوادور – کشوری در آمریکای جنوبی – اولین کشوری است که بیت کوین را به عنوان ارز رسمی این کشور در کنار دلار پذیرفته است. برخی از کشورها مانند ایالات متحده نیز در حال بررسی وضعیت موجود و آماده سازی قوانین این حوزه هستند.

مدتی قبل وزارتخانه های انرژی و صنعت، معدن و تجارت اعلام کردند افراد و شرکت هایی که قصد فعالیت در صنعت ماینینگ دارند باید از وزارت صمت مجوز بگیرند. این مقررات ضمن تعیین نرخ مصوب برای برق مصرفی در این صنعت، اختیار برخورد با ماینرهای فاقد مجوز را به پلیس واگذار کرد. البته این مقررات تأثیر مثبت چندانی برای ماینرها نداشت چرا که بعد از مدتی، همزمان با کمبود انرژی برق و شروع خاموشی های سراسری تمام فعالیت های استخراج حتی آنهایی که مجوز رسمی داشتند تعطیل شد.

در مورداستفاده از ارزهای دیجیتال به عنوان شیوه پرداخت هنوز مقرراتی تصویب نشده و این باعث شده نابسامانی در این حوزه ایجاد شود. ازآنجاکه اکنون در کشور ما هیچ صرافی ارز دیجیتالی مجوز ندارد بسیاری از افراد سودجو از نبود مقررات سوءاستفاده کرده و کلاهبرداری های بزرگی را صورت داده‌اند. برای آشنایی با انواع کلاهبرداری های ارز دیجیتال می‌توانید به صفحه دیده بان کلاهبرداری های ارزدیجیتال مراجعه کنید.

آیا سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال سودمند است؟

برخی اعتقاد دارند سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال را نمی‌توان به عنوان یک سرمایه گذاری واقعی در نظر گرفت زیرا ارزش اضافه ای ایجاد نمی‌شود و افزایش قیمت آنها تنها تحت تأثیر تورم و اوضاع جامعه است.

در مقابل بسیاری از افراد اعتقاد دارند بیت کوین و سایر رمزارزها پول آینده‌اند. البته ارزهای دیجیتال نقاط ضعفی نیز دارند که ریسک سرمایه گذاری در آنها را بالا برده است. از جمله این نقاط ضعف که می‌تواند جزو امتیازات آن هم باشد می‌توان به عدم ثبات قیمت و نداشتن ماهیت فیزیکی اشاره کرد.

ارزش پول با ثبات آن مشخص می‌شود. زمانی که یک ارز نوسان قیمت زیادی داشته باشد، ریسک سرمایه گذاری بر روی آن افزایش می‌یابد. فرض کنید شما می‌خواهید بهای یک کالا را بپردازید. اگر از پول رایج استفاده کنید مقدار مشخصی مثلاً 30 دلار را هزینه می‌کنید. اما اگر از ارز دیجیتالی مانند بیت کوین استفاده کنید این احتمال وجود دارد که در حین انجام مراحل پرداخت، ارزش ارز شما کاهش یابد و مجبور به پرداخت بیت کوین بیشتری شوید. نوسان قیمت ارزهای دیجیتال در بلندمدت هم زیاد است. به عنوان مثال قیمت بیت کوین در دسامبر 2017، 20000 دلار بود اما تا یک سال بعد با افت شدید تا 3200 دلار کاهش یافت. در ادامه در دسامبر سال 2020 دوباره رکوردهای جدید قیمتی برای بیت کوین به ثبت رسید.

به همین دلیل برخی از افراد شناخته شده در دنیای اقتصاد و سرمایه گذاران مطرح توصیه کرده اند تنها بخش اندکی از سرمایه خود را در ارز دیجیتال به خطر بیندازید. از جمله این افراد وارن بافت است که یکی از موفق ترین سرمایه گذاران جهان است. او درباره ارزش سرمایه گذاری در بیت کوین گفته است:

“بیت کوین یک روش مؤثر برای انتقال وجه است که می‌تواند این کار را به صورت ناشناس انجام دهد. چک بانکی هم می‌تواند کار انتقال وجه را انجام دهد. آیا چک این ارزش را دارد که فقط چون می‌تواند انتقال وجه را انجام دهد پول زیادی را روی آن سرمایه گذاری کنیم؟”

در یک بررسی که اخیراً توسط Piplsay انجام شده نشان می‌دهد 50 درصد از آمریکایی ها سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال را ایمن می‌دانند. نکته مهم در این باره این است که هر سرمایه گذاری مقداری ریسک هم به همراه دارد. انتخاب روش و نوع سرمایه گذاری یک انتخاب کاملاً شخصی است که بیش از هر چیزی به خلق و خوی هر فرد بستگی دارد. قطعاً سرمایه گذاری در رمزارزها برای افرادی که به دنبال کسب سود قابل توجه هستند و قدرت پذیرش ریسک نسبتاً بالا را هم دارند گزینه مناسبی است.

نکات دیگری نیز در این حوزه وجود دارد که باید قبل از سرمایه گذاری توسط افراد مختلف در نظر گرفته شوند:

• ناشناخته های بسیار: دنیای ارز دیجیتال عمر زیادی ندارد و هنوز در مراحل اولیه تکامل خود است. این باعث شده دنیایی از ناشناخته ها در این زمینه وجود داشته باشد که می‌تواند باعث ایجاد اتفاقات پیش بینی نشده ای شود. این ناشناخته ها ریسک سرمایه گذاری را نیز بالا برده است.
• فراوانی کلاهبرداری ها: با وجود امنیت بالای شبکه های ارزهای دیجیتال، در موارد بسیاری افراد با آگاهی کمتر به راحتی طعمه کلاهبرداران قرار می‌گیرند و به دلیل ناشناخته بودن تراکنش ها امکان بازگشت وجه در بسیاری از موارد وجود ندارد.

همچنین این احتمال وجود دارد که افراد با کوچکترین اشتباه سرمایه خود را از دست بدهند بنابراین در صورت انتخاب این حوزه برای سرمایه گذاری ابتدا باید دانش لازم را کسب کرد.

• نامعلوم بودن نرخ سود: برخی معتقدند سرمایه گذاری در ارز دیجیتال مانند قمار کردن است زیرا الگوی خاصی برای تغییرات قیمت وجود ندارد. البته اوضاع به این بدی هم نیست و مشابه سایر بازارهای مالی، در صورت داشتن دانش تحلیل تکنیکال و در نظر گرفتن شرایط بنیادی می‌تواند روندهای کلی تغییرات قیمتی را بادقت نسبتاً زیادی پیش بینی کرد.

آیا در ارز دیجیتال سرمایه گذاری کنم؟

انتخاب این نوع سرمایه گذاری به میزان تحمل ریسک و دیدگاه شخصی شما بستگی دارد. اگر به دنبال سود ثابت و ریسک کمی هستید رمزارزها گزینه مناسبی برای شما نیست. اما در صورتی که قبلاً در بازارهای مالی دیگر فعالیت کرده‌اید می‌توانید با سرمایه اندک معاملات ارزهای دیجیتال معتبر را آغاز کنید.

قبل از ورود به این حوزه ابتدا باید آموزش های کافی را در مورد ارزهای دیجیتال و روش کار آنها، تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و از همه مهم تر مدیریت سرمایه کسب کنید. ورود به این حوزه تنها تحت تأثیر تب ایجاد شده و به دلیل چندبرابر شدن قیمت یک ارز دیجیتال خاص کار عاقلانه ای نیست و ممکن است به از دست دادن تمام سرمایه تان منجر شود.

آینده ارزهای دیجیتال چگونه خواهد بود؟

در یک سال اخیر بارها شاهد افزایش قابل توجه و افت شدید قیمت ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین و اتریوم که پیشروان بازار هستند بوده ایم. آنچه قطعی است این است که هیچ روندی دائمی نیست و تحلیل های تکنیکال تنها تا حدی می‌توانند حرکات آینده قیمت را پیش بینی کنند.

بنابراین بهترین کار در این راه این است که در این سرمایه گذاری ها افق دیدی فراتر از نوسانات فعلی داشت و پیش بینی کرد که این ارزها در بلندمدت مثلاً در 10 یا ۲۰ سال آینده چه جایگاهی خواهند داشت. اما چیزی که به وضوح مشخص است این است که سرمایه‌گذاری روی ارزهای دیجیتال همیشه ریسک بسیار بالایی همراه خواهند داشت.

همان‌طور که گفته شد، پس از ابداع بیت کوین در سال 2009، ارزهای دیجیتال دیگری برای رفع نواقص آن به وجود آمده‌اند. با گسترش علم بشر، هر روز شاهد توسعه این حوزه و پیشرفت آن از نظر کاربردها و موارد استفاده از آن هستیم. پیش بینی می‌شود در سال های آینده نیز این توسعه ادامه یابد و ارزهای دیجیتال تبدیل به بخش جدایی ناپذیر و مهمی از اقتصاد جهانی شوند. ما در یک مقاله به صورت کامل راه های شناسایی پروژه های ارزشمند ارزدیجیتال را برایتان توضیح داده ایم.

چطور می‌توانم ارز دیجیتال بخرم؟

• ارزهای دیجیتال را می‌توان در ازای پول نقد به صورت ریالی، دلاری و با استفاده از سایر ارزهای رایج و همچنین در ازای سایر ارزهای دیجیتال خریداری نمود.
• برای خرید یک ارز دیجیتال شما نیاز به یک کیف پول برای ذخیره سازی آن دارید. این کیف پول می‌تواند یک نرم افزار بر روی تلفن همراه شما یا از نوع کیف پول صرافی و یا انواع دیگری باشد.
• انجام معاملات ارزهای دیجیتال با روش های مختلف صورت می‌گیرد که رایج ترین آنها استفاده از صرافی است. صرافی جایی است که شما با بازکردن آنلاین حساب در آن می‌توانید از امکانات مختلف آن صرافی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال استفاده کنید.

انتخاب یک صرافی به عوامل مختلفی از جمله قابلیت نقدشوندگی، تعداد ارزهای مورد پشتیبانی، میزان کارمزد دریافتی، نحوه احراز هویت، محدودیت های انتقال وجه، پشتیبانی از انواع معاملات آتی و اهرمی بستگی دارد. برای افراد مبتدی که سابقه انجام معاملات در بازارهای مالی جهانی را نداشته‌اند استفاده از صرافی های داخلی مناسب تر است.

• یکی دیگر از روش های خرید ارز دیجیتال روش پایاپای یا همتا به همتا است. در این روش شما در ازای پرداخت مبلغ مورد توافق به یک فرد مورد اعتماد معادل آن را به یک ارز دیجیتال خاص دریافت می‌کنید. در این حالت فروشنده باید ارز را به کیف پول شما انتقال دهد و اگر این کار را نکند قابل پیگیری نیست. برخی پلتفرم ها این نوع مبادلات را ارائه می‌کنند اما ریسک انجام معاملات در این حالت نسبت به خرید در صرافی بیشتر است.

چه صرافی های معاملات ارز دیجیتال را انجام می‌دهند؟

صرافی های مختلفی در داخل کشور و خارج از مرزهای ایران خدمات تبادل ارزهای دیجیتال و انواع معاملات آن را به کاربران ارائه می‌دهند. انتخاب یک صرافی مطمئن برای انجام معاملات، یکی از مهم‌ترین تصمیمات برای سرمایه گذاران است.

برای افرادی که تازه کارند استفاده از صرافی های معتبر داخلی یک انتخاب مناسب است چرا که می‌توانند از راهنماها و پشتیبانی این سایت ها به زبان فارسی استفاده کنند. برای کاربرانی که قبلاً سابقه انجام معاملات در بازارهای مالی بین المللی را داشته‌اند استفاده از صرافی های خارجی مشکلات زیادی را به همراه نخواهد داشت.

برای یافتن صرافی مناسب می‌توانید بر اساس فاکتورهای معرفی شده در مقاله مهمترین ویژگی های بهترین صرافی ها، از میان صرافی های خارجی کوکوین، کوینکس، اوکی اکسچنج و موارد دیگر و از میان صرافی های داخلی نوبیتکس، والکس، رمزینکس و … گزینه مناسبی را انتخاب نمایید.

---

سوالات متداول ارزهای دیجیتال

منابع:

https://www.nerdwallet.com/article/investing/cryptocurrency-7-things-to-know#3.-why-are-cryptocurrencies-so-popular

https://time.com/nextadvisor/investing/cryptocurrency/future-of-cryptocurrency/

https://www.cnbc.com/2021/11/11/predictions-for-future-of-money-cbdcs-stablecoins-cryptocurrency.html

https://www.investopedia.com/ask/answers/100314/why-do-bitcoins-have-value.asp

https://www.forbes.com/sites/investor/2019/02/15/bitcoin-really-is-money-heres-why/?sh=80b225479d22

https://en.wikipedia.org/wiki/Legality_of_bitcoin_by_country_or_territory