تحلیل فاندامنتال چیست؟ چگونه یک ارز دیجیتال را تحلیل کنیم؟

• ۰۹ تیر ۱۴۰۴
• ‫8 نظر

آیا تا به حال تنها با شنیدن نام یک ارزدیجیتال تصمیم به خرید گرفته‌اید؟ یا فقط چون قیمت آن در حال رشد بوده وارد بازار شده‌اید؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است، باید بدانید که تنها یک قدم با ضرر فاصله داشته‌اید!

بازار ارزدیجیتال پر از پروژه‌هایی است که ظاهر فریبنده‌ای دارند اما در واقع، هیچ پایه و اساسی ندارند. در چنین بازاری، فقط کسانی موفق می‌شوند که پشت ظاهر قیمت‌ها را ببینند و به دنبال حقیقت باشند. در اینجا تحلیل فاندامنتال به کمک ما می‌آید و باعث می‌شود ارزش واقعی هر پروژه را بهتر درک کنیم و تصمیم‌های آگاهانه‌تری بگیریم.

در این مقاله یاد می‌گیرید چطور با استفاده از تحلیل فاندامنتال، پروژه‌های ارزدیجیتال را مثل یک تحلیل‌گر حرفه‌ای ارزیابی کنید، ارزش واقعی آن‌ها را بسنجید، ریسک‌ها را بشناسید و تصمیمات هوشمندانه و بلندمدت بگیرید.

تحلیل فاندامنتال (fundamental) چیست؟

تحلیل بنیادی یا فاندامنتال یک علم اقتصادی است که با استفاده از بعضی از پارامترهای مالی می‌توان ارزش و آینده یک سهم یا ارز دیجیتال را پیش‌بینی کرد.

در تحلیل بنیادی تحلیلگر به بررسی شرایط و گذشته یک پروژه از جنبه‌های مختلف می‌پردازد و اخبار مختلف آن را دنبال می‌کند همه عوامل و پارامترهای اقتصادی را تحت‌نظر می‌گیرد تا بتواند ارزش فعلی یک سهم یا ارز دیجیتال و آینده قیمتی آن را پیش‌بینی کند.

حالا شاید با خود بگویید تحلیلگران بزرگ اکثرا از تحلیل تکنیکال استفاده میکنند، پس چرا میگوییم تحلیل فاندامنتال خیلی مهم است؟

تحلیل فاندامنتال با تحلیل تکنیکال فرق دارد. تحلیل فاندامنتال به دنبال این است که بفهمیم «چرا» یک پروژه می‌تواند موفق شود؛ اما تحلیل تکنیکال می‌خواهد مشخص کند «چه زمانی» بخریم یا بفروشیم.

در کنار این دو، یک ابزار دیگری به نام آنچین هم وجود دارد. این روش داده‌های واقعی شبکه بلاک چین مانند تعداد تراکنش‌ها، انتقال دارایی‌ها و رفتار کاربران را بررسی می‌کند. این اطلاعات، تصویر دقیق‌تری از وضعیت بازار می‌دهد.

در سال ۲۰۲۵، برای تصمیم‌گیری درست در سرمایه‌گذاری، باید از هر سه روش تحلیل فاندامنتال، تکنیکال و آنچین استفاده کرد. با رشد دیفای و ورود سرمایه‌گذاران بزرگ، بازار در حال جدی‌تر شدن است. به گفته تیم میهن سیگنال، بهترین استراتژی‌ها آن‌هایی هستند که داده‌های زنده بلاک چین را با تحلیل‌های سنتی ترکیب می‌کنند. حالا که با اهمیت تحلیل فاندامنتال آشنا شدید، بیایید اجزای اصلی آن را با هم بررسی کنیم.

ارکان اصلی تحلیل فاندامنتال در ارزدیجیتال

برای اینکه بتوانیم یک ارزدیجیتال را به‌درستی ارزیابی کنیم، باید تحلیل خود را بر پایه سه ستون اصلی انجام دهیم. این ساختار به ما کمک می‌کند تا پروژه را از نظر دیدگاه، پایداری اقتصادی و استفاده واقعی در دنیای بلاک‌چین بررسی کنیم.

۱. معیارهای مربوط به خود پروژه: ایده و سازندگان آن

اولین ستون تحلیل فاندامنتال، مربوط به شناخت پروژه است. باید بدانیم هدف پروژه چیست و چه کسانی پشت آن هستند.

بررسی دقیق وایت‌پیپر (Whitepaper)

وایت‌پیپر یا سند سفید، مهم‌ترین سند معرفی پروژه است. در این سند توضیح داده می‌شود که پروژه دقیقاً چه کاری می‌خواهد انجام دهد، چه فناوری‌ای دارد و اهدافش چیست. یک وایت‌پیپر خوب باید مشکل اصلی را واضح بیان کند و برای آن یک راه‌حل جدید و کاربردی ارائه دهد.

در کوین مارکت کپ میتوانید از این قسمت خلاصه وایت پیپر را ببینید.

مثلاً وایت‌پیپر بیت‌کوین که توسط فرد ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو نوشته شد، باعث آغاز انقلاب ارزدیجیتال شد. اتریوم نیز با سندی که ویتالیک بوترین ارائه داد، مسیر برنامه‌های غیرمتمرکز را هموار کرد. وقتی من یک وایت‌پیپر را بررسی می‌کنم، به نشانه‌های خطر دقت می‌کنم. مواردی مثل متن مبهم، وعده‌های غیرواقعی، کپی بودن مطالب یا نبود جزئیات فنی می‌تواند نشانه این باشد که پروژه واقعی نیست و صرفاً در حد حرف باقی خواهد ماند.

بررسی تیم پروژه

موفقیت هر پروژه تا حد زیادی به تیم آن بستگی دارد. وجود یک تیم قوی، شفاف و با تجربه اهمیت زیادی دارد. من همیشه سابقه اعضای تیم را در سایت‌هایی مثل لینکدین بررسی می‌کنم تا ببینم قبلاً روی چه پروژه‌هایی کار کرده‌اند و چقدر تجربه مرتبط دارند. اگر اعضای تیم ناشناس باشند یا سابقه خوبی نداشته باشند، باید با احتیاط بیشتری برخورد کرد. درست است که بیت‌کوین با بنیان‌گذاری ناشناس موفق شد، اما این موضوع یک استثناست، نه یک قاعده.

تیم پروژه یک ارز رو می‌توانید از قسمت about کوین مارکت کپ ببینید.

نقشه راه و مراحل پیشرفت پروژه

یک پروژه معتبر، باید نقشه راه مشخصی داشته باشد که مراحل توسعه و اهداف زمانی آن را به‌وضوح مشخص کند. این نقشه نشان می‌دهد که تیم برای آینده برنامه‌ریزی دارد. من همیشه بررسی می‌کنم که آیا پروژه طبق زمان‌بندی‌اش پیش می‌رود یا نه. اگر دائم عقب می‌افتد یا وعده‌ها را اجرا نمی‌کند، ممکن است نشان‌دهنده مدیریت ضعیف یا مشکلات فنی باشد.

ارتباط با جامعه و میزان پذیرش

یک جامعه فعال و پرشور، نشانه‌ای قوی از سلامت و آینده‌دار بودن یک پروژه است. این موضوع در مورد میم‌کوین‌ها اهمیت بیشتری دارد، چون ارزش آن‌ها تقریباً فقط از حمایت جامعه می‌آید؛ مثل طرفداران «شیبا آرمـی» یا «دوج آرمـی». برای بررسی این مورد، من شبکه‌های اجتماعی، فروم‌ها و رشد کاربران را دنبال می‌کنم تا بفهمم پروژه چقدر مورد توجه قرار گرفته و چه میزان استقبال دارد.

نمونه عملی

۲.شاخص‌های اقتصادی و مالی: ارزش واقعی توکن

این بخش از تحلیل فاندامنتال به بررسی مدل اقتصادی و عددی یک ارزدیجیتال می‌پردازد؛ چیزی که معمولاً به آن “توکنومیکس” گفته می‌شود.

توکنومیکس چیست؟

توکنومیکس مثل دستورالعمل ساخت یک دارایی دیجیتال ارزشمند است. این مفهوم نشان می‌دهد که یک توکن چقدر عرضه می‌شود، چگونه بین افراد مختلف پخش می‌شود و دقیقاً چه کاربردهایی دارد.
پروژه‌هایی که توکنومیکس قوی دارند، معمولاً در بلندمدت موفق‌تر هستند. عناصر کلیدی توکنومیکس شامل موارد زیر هستند:

عرضه (Supply)

عرضه کل بیت کوین محدود است.

آیا عرضه توکن محدود است؟ مثلاً مانند بیت‌کوین که حداکثر تعداد آن ۲۱ میلیون واحد است، و این باعث کمیاب شدنش می‌شود؟ یا اینکه مدل تورمی دارد و به‌طور مداوم توکن‌های جدید تولید می‌شوند؟

توزیع (Distribution)

توکن‌ها ابتدا به چه شکلی توزیع شده‌اند؟ اگر توزیع اولیه منصفانه و شفاف بوده باشد، نشانه خوبی است. اما اگر بخش زیادی از توکن‌ها در اختیار تیم بنیان‌گذار یا سرمایه‌گذاران اولیه قرار داشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از طرح پامپ و دامپ باشد؛ یعنی پروژه با تبلیغ زیاد قیمت را بالا ببرد و بعد دارایی‌ها را بفروشد و ناپدید شود.

می‌توانید از قسمت Holders همه ارزها توزیع آن را چک کنید.

کاربرد (Utility)

آیا توکن درون اکوسیستم خود واقعاً کاربرد دارد؟ مثلاً برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها، مشارکت در تصمیم‌گیری (حاکمیت)، یا برای استیک کردن استفاده می‌شود؟

ارزش بازار و نقدشوندگی

ارزش بازار یا مارکت کپ یعنی چه‌قدر سرمایه در یک ارزدیجیتال وجود دارد. برای به‌دست آوردن این عدد، مقدار توکن‌هایی که در گردش هستند را در قیمت فعلی هر توکن ضرب می‌کنیم. این عدد نشان می‌دهد که یک ارزدیجیتال چقدر بزرگ و با ثبات است. مثلاً ارزهایی مثل بیت‌کوین و اتریوم چون مارکت کپ بالایی دارند، معمولاً ثبات بیشتری هم دارند.

اما باید توجه داشت که مارکت کپ در بازارهایی که نقدشوندگی کمی دارند، می‌تواند گمراه‌کننده باشد. به همین دلیل باید در کنار آن، حجم معاملات روزانه نیز بررسی شود. حجم معاملات بالا نشان‌دهنده نقدشوندگی قوی است؛ یعنی می‌توان بدون تأثیر زیاد روی قیمت، ارز را خرید یا فروخت.

مدل درآمدی و ارزش افزوده برای دارندگان توکن

در پروژه‌های ارزدیجیتال، بر خلاف شرکت‌های سنتی، سود و ارزش می‌تواند مستقیماً به دارندگان توکن برسد. این ارزش معمولاً از راه‌هایی مثل دریافت کارمزد در شبکه یا پاداش‌هایی که برای استیک کردن توکن داده می‌شود، به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

به‌عنوان مثال، بازار NFT اُپن‌سی (OpenSea) توانست از طریق دریافت کارمزد از کاربران، درآمد زیادی کسب کند. این موضوع نشان می‌دهد که اُپن‌سی از یک مدل درآمدی پایدار استفاده می‌کند. همچنین اتریوم بعد از مهاجرت به الگوریتم اثبات سهام (PoS)، به دارندگان ETH این امکان را می‌دهد که با استیک کردن و کمک به امنیت شبکه، پاداش دریافت کنند؛ که این هم یک مدل ارزش‌افزایی مستقیم محسوب می‌شود.

۳. بلاک‌چین و داده‌های آنچین: دفتر شفاف اطلاعات

این ستون از تحلیل، مختص دنیای ارزدیجیتال است و با استفاده از داده‌های واقعی بلاک‌چین، نمایی شفاف و زنده از وضعیت پروژه ارائه می‌دهد.

آدرس‌های فعال و حجم تراکنش‌ها

تعداد آدرس‌های منحصربه‌فردی که در شبکه تراکنش انجام می‌دهند، یکی از نشانه‌های مهم رشد کاربران و مشارکت در شبکه است. افزایش مداوم این عدد، سیگنال مثبتی است. برای مثال در آوریل ۲۰۲۵، شبکه اتریوم حدود ۳۸۸ هزار کاربر فعال روزانه داشته است.

همچنین حجم تراکنش‌ها نشان می‌دهد که ارز مورد نظر تا چه حد در حال استفاده است.

ورود و خروج ارز از صرافی‌ها

بررسی اینکه چه مقدار ارز به صرافی‌ها وارد یا از آن‌ها خارج می‌شود، اطلاعات مهمی درباره رفتار سرمایه‌گذاران به ما می‌دهد. ورود حجم زیادی از کوین‌ها به صرافی‌ها معمولاً نشانه فروش احتمالی است (سیگنال منفی). در مقابل، خروج زیاد ارز از صرافی‌ها به کیف پول‌های شخصی، معمولاً نشان‌دهنده خرید و نگهداری برای بلندمدت است (سیگنال مثبت).

مقدار دارایی قفل‌شده (TVL)

در پروژه‌های دیفای، TVL یا «ارزش کل قفل‌شده» نشان‌دهنده میزان دارایی‌ای است که در قراردادهای هوشمند پروژه قفل شده‌اند. افزایش این مقدار معمولاً نشانه اعتماد و استفاده بیشتر کاربران از پروژه است و یک نشانه مثبت تلقی می‌شود.

نرخ هش (برای بلاک‌چین‌های اثبات کار)

در شبکه‌هایی مانند بیت‌کوین که از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند، نرخ هش نشان‌دهنده قدرت محاسباتی کل شبکه است. نرخ هش بالا و در حال افزایش، بیانگر امنیت بالا و اعتماد ماینرها به شبکه است. برای مثال در تاریخ ۲۹ ژوئن ۲۰۲۵، نرخ هش بیت‌کوین به عدد ۸۸۷.۱۵ اگزاهش بر ثانیه رسیده است.

نسبت NVT (ارزش شبکه به تراکنش‌ها)

نسبت NVT که به آن «نسبت P/E برای ارزدیجیتال» هم می‌گویند، ارزش بازار یک ارز را با حجم تراکنش‌های آن مقایسه می‌کند. NVT بالا معمولاً نشان می‌دهد که ارز بیش از حد ارزش‌گذاری شده و ممکن است حباب باشد. اما NVT پایین ممکن است نشان‌دهنده undervalued بودن ارز باشد.

شاخص nvt برای بیت کوین

از تجربه شخصی‌ام می‌توانم بگویم که نسبت NVT در پیش‌بینی سقف‌ها و کف‌های بازار بسیار مؤثر بوده است. در هر دو روند صعودی ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، قبل از سقوط شدید، نسبت NVT بیت‌کوین به‌شدت افزایش یافت، که نشان می‌داد معامله‌گران حرفه‌ای در حال فروش هستند، در حالی که کاربران عادی همچنان نگهداری می‌کردند و در نهایت ضرر کردند.

مشکل اصلی تحلیل ارزهای دیجیتال به روش فاندامنتال

باتوجه‌به جدید بودن و تفاوت مکانیزم ارزهای دیجیتال و بازارهای سنتی، پارامترهای مورد بررسی در تحلیل فاندامنتال معمولاً کارایی کمتری نسبت به بازارهای سنتی دارند.

راهنمای گام‌به‌گام برای انجام تحلیل فاندامنتال ارزدیجیتال

حال که با ارکان اصلی تحلیل فاندامنتال آشنا شدید، وقت آن رسیده که این دانش را در عمل به‌کار بگیرید. در ادامه، مراحل انجام یک تحلیل فاندامنتال کاربردی را قدم‌به‌قدم بررسی می‌کنیم:

گام اول: مشخص‌کردن اهداف سرمایه‌گذاری و میزان ریسک‌پذیری

پیش از آن‌که هیچ پروژه‌ای را بررسی کنید، باید ابتدا هدف خودتان را بشناسید. هدف مالی شما چیست؟ آیا به دنبال رشد بلندمدت هستید؟ یا درآمد غیرفعال می‌خواهید؟ یا تنوع در سبد سرمایه‌گذاری؟

مهم‌تر از همه، چقدر می‌توانید بدون نگرانی از دست دادن آن پول، سرمایه‌گذاری کنید؟ بازار ارزدیجیتال نوسان زیادی دارد. اگر پاسخ این سؤال‌ها را بدانید، تصمیم‌گیری مسئولانه‌تری خواهید داشت و در زمان افت بازار دچار وحشت و فروش عجولانه نمی‌شوید. همیشه می‌توانید با مبالغ کم مثل ۱۰۰ دلار شروع کنید تا با فضای بازار آشنا شوید.

گام دوم: انتخاب پروژه و بررسی اسناد اصلی

وقتی هدفتان مشخص شد، پروژه‌ای را انتخاب کنید و به منابع اصلی آن مراجعه کنید: وب‌سایت رسمی، وایت‌پیپر و نقشه راه. این اسناد پایه‌های اصلی تحقیق شما هستند و اطلاعات دقیقی درباره فناوری، هدف و آینده پروژه در اختیارتان قرار می‌دهند.

گام سوم: بررسی تیم پروژه و سوابق آن‌ها

اعضای تیم را بررسی کنید. یک تیم حرفه‌ای، شفاف و باتجربه، نقش کلیدی در موفقیت پروژه دارد. از پلتفرم‌هایی مثل لینکدین و ایکس (توییتر سابق) استفاده کنید تا سوابق کاری و تخصصی اعضا را ببینید.

اگر افراد تیم ناشناس باشند یا پروژه‌های قبلی‌شان شکست خورده باشد، این موضوع یک هشدار جدی است.

گام چهارم: تحلیل فناوری پروژه و نوآوری آن

فناوری پروژه را عمیق‌تر بررسی کنید. ساختار بلاک‌چین آن چگونه است؟ از چه الگوریتمی برای تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌کند (مثل اثبات کار یا اثبات سهام)؟ آیا امنیت دارد؟ مقیاس‌پذیر است؟ آیا یک مشکل واقعی در دنیای واقعی را به شکلی نوآورانه حل می‌کند؟

مثلاً مهاجرت اتریوم از اثبات کار به اثبات سهام یک تغییر بزرگ تکنولوژیکی بود و مصرف انرژی را به‌شدت کاهش داد. در نتیجه، توجه سرمایه‌گذاران بیشتری را به خود جلب کند.

گام پنجم: بررسی توکنومیکس و عرضه توکن

این مرحله از اهمیت زیادی برخوردار است. باید مدل اقتصادی پروژه را به‌خوبی تحلیل کنید تا ببینید آیا برای ماندگاری در بلندمدت طراحی شده است یا نه.

به مواردی مثل عرضه کل توکن، نحوه توزیع آن، و وجود سازوکارهایی مانند توکن‌سوزی یا پاداش استیک توجه کنید. مثلاً محدود بودن بیت‌کوین به ۲۱ میلیون واحد، باعث ایجاد کمیابی و افزایش ارزش آن شده است.

همچنین بررسی زمان‌بندی آزادسازی توکن‌ها برای تیم و سرمایه‌گذاران اولیه مهم است. برنامه‌های واگذاری طولانی‌مدت (مثلاً ۲ تا ۴ سال) نشانه تعهد بلندمدت تیم است.

گام ششم: بررسی میزان استفاده واقعی و قدرت جامعه کاربران

ارزش واقعی یک پروژه زمانی خودش را نشان می‌دهد که مردم واقعاً از آن استفاده کنند. پس باید بررسی کنیم که آیا کاربران واقعی با این شبکه در حال کار هستند یا نه.

برای این کار، می‌توانیم به اطلاعاتی مثل تعداد آدرس‌های فعال، مقدار تراکنش‌ها و در مورد پروژه‌های دیفای، به میزان دارایی قفل‌شده یا همان TVL دقت کنیم.

همچنین وجود یک جامعه قوی و فعال خیلی مهم است. اگر پروژه در شبکه‌هایی مثل دیسکورد، تلگرام یا ایکس، کاربران پرشور و حمایت‌کننده‌ای داشته باشد، این نشانه‌ای از پویایی و آینده‌دار بودن آن پروژه است.

گام هفتم: بررسی رقبا و موقعیت پروژه در بازار

هیچ پروژه‌ای به‌تنهایی در بازار فعالیت نمی‌کند. باید رقبا را بررسی کنید تا ببینید این پروژه چه مزیت رقابتی دارد و احتمال گرفتن سهم از بازار چقدر است.

آیا با پروژه‌های شناخته‌شده‌ای مثل بیت‌کوین یا اتریوم قابل مقایسه است؟ آیا یک راه‌حل لایه‌دوم مانند آربیتروم یا آپتیمیسم است؟ فهمیدن جایگاه پروژه در اکوسیستم کلی ارزدیجیتال به شما کمک می‌کند تا چشم‌انداز رشد آن را بهتر درک کنید.

گام هشتم: بررسی وضعیت قوانین و تطابق با مقررات

محیط قانونی یکی از مهم‌ترین عوامل بیرونی تأثیرگذار بر پروژه‌ها است. قوانین می‌توانند باعث موفقیت یا نابودی یک پروژه شوند.

مثلاً چالش‌های حقوقی مربوط به پروژه ریپل (XRP) سال‌ها بر دیدگاه بازار نسبت به آن تأثیر گذاشت. بنابراین پروژه‌هایی که نسبت به مقررات شفاف هستند و تلاش می‌کنند با قوانین هماهنگ باشند، مزیت رقابتی دارند و آینده‌دارترند.

بررسی‌های پیشرفته برای سال ۲۰۲۵ و بعد از آن

بازار ارزدیجیتال همواره در حال تغییر و پیشرفت است. برای انجام یک تحلیل فاندامنتال قوی در سال ۲۰۲۵، باید به روندهایی که آینده این صنعت را شکل می‌دهند توجه ویژه داشت.

توکنیزه‌کردن دارایی‌های واقعی (RWA)

یکی از مهم‌ترین روندهای آینده، تبدیل دارایی‌های واقعی مثل ملک یا دارایی‌های مالی نامشهود به توکن‌هایی روی بلاک‌چین است. این کار باعث می‌شود که دنیای مالی سنتی و دنیای ارزدیجیتال به هم نزدیک شوند. این روند می‌تواند نقدینگی زیادی را آزاد کند و فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدیدی ایجاد کند.

برای مثال، صندوق BUIDL متعلق به شرکت بلک‌راک (BlackRock) نمونه‌ای واقعی از ورود نهادهای مالی بزرگ به این حوزه است. آن‌ها با استفاده از توکن‌سازی، دارایی‌ها را به شکل دیجیتال در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند.

تأثیر راهکارهای لایه دوم (Layer-2) و ارتباط بین زنجیره‌ها

یکی از مشکلات اصلی بسیاری از بلاک‌چین‌ها، مقیاس‌پذیری یا توانایی انجام تراکنش‌های زیاد به‌صورت سریع و ارزان است. راهکارهای لایه دوم مثل آربیتروم (Arbitrum) و آپتیمیسم (Optimism) روی بلاک‌چین‌هایی مثل اتریوم ساخته شده‌اند تا این مشکل را حل کنند.

این راهکارها باعث افزایش سرعت تراکنش و کاهش کارمزد می‌شوند و به توسعه برنامه‌های پیچیده‌تر کمک می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۵، مجموع فعالیت‌های اقتصادی روی لایه دوم اتریوم حتی از بلاک‌چین‌های مستقل (Layer-1) دیگر بیشتر شود.

ورود هوش مصنوعی و مدل‌های یادگیری ماشین به تحلیل بازار

هوش مصنوعی (AI) در حال تبدیل‌شدن به یک ابزار قدرتمند برای تحلیل ارزدیجیتال است. مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند حجم عظیمی از داده‌ها، از جمله داده‌های آنچین، تکنیکال و احساسات کاربران در شبکه‌های اجتماعی را تحلیل کنند و الگوهای پنهان را شناسایی کنند. این تحلیل‌ها می‌توانند پیش‌بینی‌های دقیق‌تری در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهند.

سایت ترون اسکن بخشی قرارداده است که با کمک چت جی پی تی میتوانید تمامی مشخصات یک کانترکت را در آن بررسی کنید.

ابزارهایی مثل LunarCrush و Coinfeeds در حال حاضر از هوش مصنوعی برای ارائه تحلیل‌های بازار استفاده می‌کنند. به‌طور کلی، حدود ۳۴٪ از پروژه‌های ارزدیجیتال اعلام کرده‌اند که از هوش مصنوعی در ساختار خود استفاده می‌کنند که نشان‌دهنده روند رو‌به‌رشد آن است.

موضوعات اخلاقی و زیست‌محیطی (ESG)

با بلوغ بازار ارزدیجیتال، مسائل مربوط به محیط‌زیست، مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی (که با عنوان ESG شناخته می‌شوند) برای سرمایه‌گذاران اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند. یکی از نگرانی‌های اصلی، مصرف بالای انرژی در استخراج ارزهایی مثل بیت‌کوین است که از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند.

در مقابل، استفاده از الگوریتم اثبات سهام (PoS) که مصرف انرژی بسیار کمتری دارد – مانند آنچه اکنون در اتریوم استفاده می‌شود –برای سرمایه‌گذارانی که به محیط زیست اهمیت می‌دهند، گزینه جذاب‌تری به حساب می‌آید.

با این حال، باید مراقب پروژه‌هایی که صرفاً برای جلب توجه، ادعاهای اغراق‌آمیز درباره اخلاقی یا سبز بودن خود مطرح می‌کنند بود. این پروژه ها در عمل کار خاصی انجام نمی‌دهند. این نوع رفتار را «سبزشویی» (Greenwashing) می‌نامند.

ورود نهادهای مالی و تأثیر شرایط کلان اقتصادی

ورود نهادهای بزرگ مالی به بازار ارزدیجیتال باعث شده که این حوزه بیش‌ازپیش به‌عنوان یک طبقه دارایی رسمی و جدی شناخته شود. تأیید صندوق‌های قابل معامله (ETF) برای بیت‌کوین و اتریوم باعث شده میلیاردها دلار سرمایه نهادی وارد این بازار شود.

در ابتدای سال ۲۰۲۵، ارزش دارایی‌های نگهداری‌شده در ETP بیت‌کوین به ۱۱۰ میلیارد دلار و در ETP اتریوم به ۱۳ میلیارد دلار رسید.

از طرف دیگر، روندهای کلان اقتصادی مثل نرخ بهره، سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی و تورم، تأثیر زیادی بر بازار ارزدیجیتال دارند. به‌عنوان مثال، افزایش خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی و کاهش وابستگی کشورها به دلار آمریکا (De-dollarization)، باعث تقویت این باور شده که بیت‌کوین نوعی «طلای دیجیتال» است و می‌تواند نقش محافظی در برابر بی‌ثباتی سیستم مالی سنتی داشته باشد.

ابزارهای ضروری برای تحلیل فاندامنتال ارزدیجیتال

برای انجام یک تحلیل دقیق و اصولی، نیاز به ابزارهای مناسب دارید. در این بخش، لیستی از ابزارها و پلتفرم‌هایی ارائه شده که من شخصاً در تحلیل‌های خودم از آن‌ها استفاده می‌کنم. این ابزارها بر اساس کاربرد اصلی‌شان دسته‌بندی شده‌اند:

تجمیع‌کننده‌های داده و ردیاب‌های بازار (Market Trackers)

این دسته از ابزارها، بهترین نقطه شروع برای گرفتن یک تصویر کلی از وضعیت بازار هستند.

• CoinMarketCap : معروف‌ترین سایت ردیابی قیمت ارزهای دیجیتال در دنیا است. اطلاعات مربوط به بیش از ۲۵ هزار ارز را ارائه می‌دهد، از جمله قیمت، حجم معاملات، ارزش بازار و اطلاعات کلی پروژه‌ها.
• CoinGecko: یک پلتفرم جامع با ویژگی‌های خاص مثل «امتیاز اعتماد» برای صرافی‌ها و «GeckoTerminal» برای بررسی داده‌های صرافی‌های غیرمتمرکز.
• Messari: ارائه‌دهنده داده‌های دقیق و گزارش‌های تحلیلی سطح بالا، مناسب برای تحلیل‌گران حرفه‌ای و سرمایه‌گذاران نهادی.

پلتفرم‌های تحلیل آنچین (On-Chain Analytics)

این ابزارها به شما کمک می‌کنند فعالیت واقعی درون شبکه بلاک‌چین و رفتار سرمایه‌گذاران را بررسی کنید.

• Glassnode: این ابزار یکی از محبوب‌ترین ابزارهای تحلیل آنچین است و بیش از ۵۰۰۰ شاخص مختلف را ارائه می‌دهد که برای درک چرخه‌های بازار و رفتار سرمایه‌گذاران بسیار مفید است.
• Nansen: این ابزار داده‌های آنچین را با میلیون‌ها کیف پول برچسب‌خورده ترکیب می‌کند. ویژگی معروف آن «پول هوشمند» است که حرکات سرمایه‌گذاران حرفه‌ای را ردیابی می‌کند.
• Dune Analytics: پلتفرمی مبتنی بر جامعه که کاربران می‌توانند با استفاده از زبان SQL داشبوردهای تحلیلی سفارشی برای داده‌های عمومی بلاک‌چین بسازند و به اشتراک بگذارند.

ابزارهای بررسی فعالیت پروژه و توسعه‌دهندگان

این ابزارها به شما کمک می‌کنند وضعیت توسعه فنی پروژه را ارزیابی کنید.

• GitHub: پلتفرم اصلی برای بررسی کدها و توسعه پروژه‌ها است. فعالیت مداوم برنامه‌نویسان و تعداد به‌روزرسانی‌ها نشانه‌ای مثبت برای پویایی پروژه محسوب می‌شود.
• Token Terminal: روی داده‌های مالی و فاندامنتال پروژه‌های ارزدیجیتال تمرکز دارد. داده‌ها را به شکل استاندارد نمایش می‌دهد تا مشابه تحلیل‌های مالی سنتی باشد.

ابزارهای تحلیل احساسات بازار (Sentiment Analysis)

از آنجا که احساسات و جو روانی تأثیر زیادی در بازار ارزدیجیتال دارند، این ابزارها برای سنجش هیجان عمومی و روندهای شبکه‌های اجتماعی مفید هستند.

• LunarCrush: احساسات اجتماعی و تأثیر اینفلوئنسرها را بررسی می‌کند و به شناسایی موضوعات داغ و تغییرات توجه بازار کمک می‌کند.
• شاخص ترس و طمع (Fear & Greed Index) از Alternative.me: شاخصی ساده و روزانه که وضعیت احساسی بازار را از «ترس شدید» (که ممکن است فرصت خرید باشد) تا «طمع شدید» (که معمولاً نشانه بیش‌ارزش‌گذاری است) نشان می‌دهد.

منابع وایت‌پیپر و نقشه راه

برای بررسی دقیق هر پروژه، همیشه باید از اسناد رسمی آن شروع کنید.

• وب‌سایت رسمی پروژه‌ها: اصلی‌ترین منبع برای دسترسی به وایت‌پیپر، نقشه راه و اطلاعات دقیق پروژه وب سایت رسمی آن است.
• ICODrops: پلتفرمی که اطلاعات مربوط به فروش توکن‌های جدید و در حال عرضه را جمع‌آوری می‌کند. معمولاً لینک مستقیم به وایت‌پیپرها و وب‌سایت‌های پروژه‌ها نیز ارائه می‌دهد.

ریسک‌های کلیدی و روش‌های کاهش آن‌ها در تحلیل فاندامنتال ارزدیجیتال

یکی از اصول اساسی در روش سرمایه‌گذاری من، داشتن دیدی مسئولانه است. یعنی باید واقع‌بین باشیم و ریسک‌ها را نادیده نگیریم. هیچ تحلیلی کامل نیست، مگر اینکه با صداقت، خطرات احتمالی را هم بررسی کند.

نوسان شدید و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن بازار

بازار ارزدیجیتال به نوسانات شدید معروف است. بالا و پایین شدن شدید قیمت‌ها در این بازار کاملاً طبیعی است. این موضوع سرمایه‌گذاری را دشوار می‌کند و می‌تواند باعث ضررهای بزرگ شود.

مثال واضح آن سقوط پروژه ترا/لونا (Terra/LUNA) در سال ۲۰۲۲ است که حدود ۶۰ میلیارد دلار از ارزش بازار را از بین برد.

عدم شفافیت اطلاعات و دستکاری بازار

فضای ارزدیجیتال پر از تبلیغات اغراق‌آمیز، اطلاعات نادرست و دستکاری قیمت توسط افراد یا نهادهای بزرگ است که به آن‌ها “نهنگ” می‌گویند. خیلی مهم است که رشد واقعی پروژه را از هیاهوی ساختگی تشخیص دهید؛ به‌خصوص وقتی پای تبلیغات افراد معروف یا طرح‌های پامپ و دامپ در میان باشد.

بلاتکلیفی در قوانین و مقررات

قوانین مربوط به ارزدیجیتال هنوز در بسیاری از کشورها به‌صورت کامل مشخص نشده‌اند. هرگونه تغییر ناگهانی در سیاست‌های قانونی می‌تواند آینده یک پروژه را به خطر بیندازد.

برای مثال، در آمریکا رویکرد قانون‌گذاری بیشتر از طریق اقدامات قضایی است. یکی از نمونه‌های معروف آن شکایت کمیسیون بورس (SEC) علیه پروژه ریپل (Ripple) است که تأثیر زیادی روی دید مردم به این پروژه گذاشت.

اغراق در ادعاهای زیست‌محیطی یا وعده‌های غیرواقعی

بعضی پروژه‌ها ادعاهای بزرگ درباره مسائل زیست‌محیطی یا اجتماعی دارند یا وعده سودهای غیرواقعی می‌دهند، بدون اینکه شواهد محکمی ارائه کنند. این پروژه‌ها معمولاً یا اصلاً پشتوانه فنی ندارند (اصطلاحاً Vaporware) یا به‌طور کلی کلاهبرداری هستند.

جمع‌بندی: تسلط بر تحلیل فاندامنتال برای موفقیت بلندمدت در ارزدیجیتال

برای حرکت در مسیر پرنوسان بازار ارزدیجیتال، تنها دنبال کردن ترندها و موج‌های هیجانی کافی نیست. برای موفقیت واقعی، نیاز به یک رویکرد منظم و بر پایه تحقیق و تحلیل دارید. تسلط بر تحلیل فاندامنتال به شما کمک می‌کند که فراتر از نوسانات کوتاه‌مدت فکر کنید و عوامل واقعی پشت ارزش یک پروژه را درک کنید.

وقتی شما با دقت به چشم‌انداز پروژه، تیم سازنده، توکنومیکس و میزان پذیرش واقعی آن در دنیای بیرون نگاه می‌کنید، از یک سفته‌باز صرف به یک سرمایه‌گذار استراتژیک تبدیل می‌شوید. این روش نیاز به نگاه جامع دارد؛ یعنی ترکیب بینش‌های حاصل از تحلیل فاندامنتال، تحلیل تکنیکال و تحلیل آنچین تا بتوانید تصویری کامل از پروژه به دست آورید.

به‌خاطر داشته باشید که در مسیر سرمایه‌گذاری، مهم‌ترین دارایی شما دانش است. وقتی اطلاعات کافی داشته باشید، می‌توانید با خیال راحت و مطمئن تصمیم بگیرید. این تصمیم‌ها هستند که می‌توانند شما را در بلندمدت به موفقیت واقعی برسانند.

سوالات متداول

نظرتان را درباره‌ی مقاله «تحلیل فاندامنتال چیست؟ چگونه یک ارز دیجیتال را تحلیل کنیم؟» با ما درمیان بگذارید.