ارزهای دیجیتال در آینده چه خواهند شد؟
سال ۲۰۲۱ سالی پر از هیاهو برای ارزهای دیجیتال و حوزههای مرتبط با آن بود. در این سال شاهد ظهور و افول زیاد ارزها، نوسان شدید، ظهور متاورس و فناوریهای دیگری بودیم. درنتیجه در یک نگاه میتوان ۲۰۲۱ را یکی از مهمترین سالها برای ارزهای دیجیتال و شاید جهان انسانها در آینده دانست. در این مطلب، آینده ارزهای دیجیتال بررسی میشود و در کنار آن نیز نگاهی به سال گذشته داریم. نکته مهم این است بر اساس پیشبینیها بسیاری از ترندهای مهم در سال ۲۰۲۱ در سال جدید یعنی ۲۰۲۲ هم محقق میشوند.
مروری بر سال ۲۰۲۱
در ابتدای سال ۲۰۲۱ کشورهای دنیا در تلاش بودند تا با بحران همهگیری ویروس کرونا کنار بیایند. با وجود این، زندگی هنوز هم جریان داشت اگرچه بیش از پیش به صورت آنلاین درآمده بود. در همین حال بود که بسیاری از مشاغل حضوری مجبور به تعطیلی شدند. در میان این بحران اقتصادی، بانکهای مرکزی در سراسر دنیا تمرکز خود را روی QE (Quantitative Easing) یا تسهیلات کمی گذاشتند.
همچنین در سال ۲۰۲۱ بازار ارزهای دیجیتال رکورد زد و رشد بسیار زیادی داشت. بیت کوین و اتریوم به بالاترین سطح تاریخی خود رسیدند و ارزش کل این بازار به بیش از ۲ میلیارد دلار رسید. در این راستا بسیاری از سرمایه گذاران سنتی نیز وارد دنیای ارزهای دیجیتال شدند.
در این میان با پیشرفت فناوری و زیرساختها در سال ۲۰۲۱، متخصصان و توسعهدهندگان ارزهای دیجیتال همچنان مدلهای کسبوکار جدید و محصولات نوآورانه ارائه میکردند. نتیجه این تحرکات ایجاد روندهای جدید در بازار ارزهای دیجیتال بود.
در ادامه قرار است به شما درباره ۱۰ ترند اصلی در حوزه ارز دیجیتال را توضیح دهیم و آینده ارزهای دیجیتال را بررسی کنیم. دقت داشته باشید که این موارد در سال ۲۰۲۱ مهمترین موارد بودهاند و پیشبینیها نشان میدهد در سال ۲۰۲۲ نیز بار دیگر شاهد آنها باشیم.
ترندهای اصلی در حوزه ارزهای دیجیتال کدامند؟
۱- زنجیرههای عمومی جدید
طبق ادعای پلتفرم ال لما (Llama) که در زمینه دیفای (Defi) مشغول به کار است، تا ۳۰ دسامبر مجموع ارزش قفل شده (TVL) در حوزه دیفای از ۳۱۲.۵ میلیارد دلار فراتر رفته است. این موضوع نشاندهنده رشد شدید اکوسیستم دیفای است. با وجود این اتریوم با عملکردی که در حال حاضر دارد قادر به تحمل این حجم از تقاضا نیست و ممکن است توسعه دیفای با مشکل روبرو شود.
در نتیجه آن، زنجیره های عمومی (بلاک چین های عمومی مانند اتریوم) جدیدی برای جایگزینی اتریوم ساخته شدهاند. پس شبکههای عمومی یکی از ترندهای اصلی ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۲ خواهند بود.
در سال گذشته شاهد رشد بسیاری از این شبکهها مانند بایننس اسمارت چین، سولانا، ترا و آوالانچ بودیم که همگی در حال حاضر در میان ۲۰ ارز برتر از نظر حجم بازار قرار دارند. اگرچه TVL اتریوم هنوز هم ۶۰ درصد تمام ارزش قفل شده در بستر شبکههای مختلف را شامل میشود ولی بسیاری عقیده دارند که بلاک چین های عمومی قوی در آینده رشد میکنند و این حوزه شاهد رشد بیشتری خواهد بود.
۲- پروژه های لایه دوم اتریوم
با وجود رقبای زیادی که برای جانشینی اتریوم ظهور کردند توسعهدهندگان این شبکه بیکار نبودند. قبل از بهروزرسانی لایه ۲، نگرانی اصلی هر توسعهدهنده یا کاربر اتریوم این بود که چگونه هزینه بالای تراکنشهای آن را کاهش دهد و مقیاسپذیری را بهبود ببخشد. به همین دلیل لایه ۲ یکی از قابلاجراترین و مؤثرترین راهحلها است.
بهاینترتیب آینده ارزهای دیجیتال در پروژههای لایه دوم مانند آپتیمیسم (Optimism)، zkSync، آربیتروم (Arbitrum) و پالیگان (Polygon) روشن است و این پروژهها تبدیل به یکی از محبوبترین ترندها در ۲۰۲۲ خواهند شد. به لطف کمکهای مالی و حمایتهای گیت کوین (Gitcoin) از لینک پرداخت zkSync، این پروژه (zkSync) پذیرش گستردهای پیدا کرد. در سال ۲۰۲۱ پروژههای Optimism و آربیتروم شبکه اصلی خودشان را راهاندازی و یونی سواپ (Uniswap) را هم در لیست خود قرار دادند.
در نتیجه ارزش کل قفل شده در پروژههای لایه ۲ با پروژههای بلاک چین عمومی مانند BSC و سولانا قابلمقایسه بود. همینطور که سیستم لایه دوم به رشد خود ادامه داد پروژههایی مانند Immutable X در این لایه اجرا شدند که تمرکز آنها بر بازی بود.
۳- میم (MEME) و نقش آنها در آینده ارزهای دیجیتال
بسیاری از مردم وقتی از آنها درباره اولین برداشت از ارز دیجیتال پرسیده شده به دو مورد اشاره کردند: دوج کوین و شیبااینو
در نیمه اول سال گذشته، بسیاری از کاربران بر بازار ارزهای دیجیتال تمرکز کرده بودند. بسیاری از این افراد به سمت دوج کوین کشیده شدند که یک ارز منحصربهفرد با تصویری قابلستایش است. سرمایه گذاران خرد که مخالف تشکیلاتی مانند وال استریت هستند تحت تأثیر تبلیغات ایلان ماسک به طرف این ارز حرکت کردند. در همین حال شاهد این بودیم که در بازار، کوینهای زیادی بر اساس حیوانات شکل گرفت که در نتیجه آن، پروژههای میم رونق زیادی گرفتند.
با وجود این بسیاری از این پروژهها مانند PIG، Yooshi و LowB بعد از مدت کوتاهی محبوبیت، رو به افول گذاشتند. دوج کوین و شیبااینو تنها بازماندهها و مبتنی بر یک جامعه با فرهنگی پویا بودند. البته تنها دلیل کاهش محبوبیت میم کوین ها کاهش محبوبیت کوینهای مبتنی بر حیوانات نبود. بر خلاف انتظارات با رشد DAOها فرهنگ میم کوین ها نیز رشد کرد که نتیجه آن ارزی مانند PEOPLE بود.
با وجود افت شدید قیمت میم کوین های معروفی از جمله دوج و شیبا، باتوجهبه افزایش کاربرد آنها در تراکنش های روزمره (از جمله خرید از شرکت تسلا) پیشبینی میشود تقاضا برای آنها افزایش یابد. این افزایش تقاضا میتواند موجب افزایش قیمت و بازگشت کاربران به بازار این ارزها شود.
۴- توکن غیر مثلثی یا NFT
در مارچ ۲۰۲۱ سه سال بعد از اینکه بازی کریپتوکیتیز (CryptoKitties) توجه خود را به NFTها معطوف کرده بود با فروش اثری به نام “هر روز: ۵۰۰۰ روز اول” توسط مایک وینکلمان (Mike Winkelmann) معروف به بیپل (Beeple) در یک حراجی به قیمت ۶۹.۳۴۶ میلیون دلار، دوباره توجه افراد زیادی از سراسر جهان به NFT معطوف شد.
در دسامبر ۲۰۲۱، توکن غیر قابل تعویض فرد دیگری معروف به Pak با عنوان ادغام (Merge) با قیمت حدودی ۹۱.۸۱ میلیون دلار فروخته شد. چنین قیمت بالایی باعث شد تا بار دیگر درک ما از آثار هنری NFT تغییر کند.
در نتیجه فروش NFTها با قیمت گزاف، NFT به یکی از قسمتهای تاثیرگذار در آینده ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۲ تبدیل شده است. شرکتهایی مانند مایکروسافت، توییتر، دیزنی، نایکی، سونی، مجله تایم، CNN و بسیاری از سلبریتیها، هنرمندان، کارآفرینان و اینفلوئنسرها همگی شروع به انتشار و فروش NFT کردهاند.
NFT با نفوذ گسترده خود که از بازار ارزهای دیجیتال شروع شد، بهسرعت به حوزههای مصرفکننده و هنری رسید و رابطه بین خالقین این آثار و هواداران را تغییر داد. در نتیجه این اتفاق، تبلیغ یک برند یا شخص در فضای مجازی موثرتر شد.
۵- گیم فای (GameFi) و تجربه جدید بازیکردن
در ۳۱ ژوئن ۲۰۲۱ درآمد روزانه پلتفرم اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) از مرز ۴۰ میلیون دلار عبور کرد. این در حالی بود که متوسط درآمد روزانه بازی Honor of Kings که یکی از سودآورترین بازیها در تلفن همراه است ۹.۲ میلیون دلار بود. به لطف این درآمدزایی سرسامآور بود که اصطلاحات جدیدی مانند گیم فای و پرداخت به ازای بازی (Play-To-Earn) وارد عرصه شدند.
دید مالی به داراییها در بازیهای ویدئوی همیشه موردتوجه بوده و با این ویژگی مالی ذاتی، این داراییها را میتوان با محصولات مالی تلفیق کرد. برای مثال، یک بازی میتواند شامل سناریوهای مالی مانند ترید کردن، وثیقه گذاری، اجاره دادن و سیستم قرض گرفتن و قرض دادن باشد. در این شرایط است که گیم فای به سرمایه گذاران کمک میکند تا درآمد داشته باشند و از طرف دیگر نیز گیمرهای معمولی سرگرم باشند.
بهعبارتدیگر گیم فای باعث شد تا بازی به نوعی سرمایه گذاری تبدیل شود. در کنار رونق بازی Axie Infinity، مفاهیمی مانند پرداخت به ازای بازی کردن و گیم فای به سرعت از شکل سنتی صنعت بازیسازی جلو افتادند. در نتیجه، شرکتهای بازی سازی سنتی مانند یوبی سافت (Ubisoft) و سونی نیز وارد این عرصه شدند.
پیش بینی میشود در سال جاری نیز گسترش این نوع بازی ها و بهطورکلی صنعت بازی ادامه یابد و درآمدی بیش از پیش برای کاربران خود ایجاد نماید.
۶- سوشال فای (SocialFi)؛ بررسی گذشته، حال و آینده
بعد از رونق دیفای و گیم فای، مردم به دنبال ترند بعدی در آینده ارزهای دیجیتال خواهند بود. به دنبال گسترش سایتهای شبکههای اجتماعی، شاهد ظهور تدریجی سوشال فای بودیم. این مفهوم به معنی این است که کاربران میتوانند با رفتارهایی که در شبکههای اجتماعی دارند کسب درآمد کنند. برای مثال محتوایی که در یوتیوب، تیک تاک و فیسبوک منتشر میشود برای کاربر، ترافیک (بازدیدکننده) به همراه دارد. در نتیجه شبکههای اجتماعی میتوانند از این فرصت استفاده کرده و با تبلیغات درآمد داشته باشند.
بسیاری از تولیدکنندگان محتوا در این پلتفرمها سهم مناسبی از درآمدها نداشتند که در نتیجه آن سوشال فای ظهور کرد تا این موضوع را تغییر دهد. در حال حاضر پروژههایی مانند Mask Network و Torum که در این زمینه مشغول کار هستند به اندازه پروژههای گیم فای محبوب نبوده و مدلهای آنان مانند همتایان خود در دیفای و گیم فای رشد نکرده است.
با وجود این در کنار تلاشهای فیسبوک در زمینه متاورس و رونق وب ۳، رابطه بین سازندگان محتوا و پلتفرمها تغییر خواهد کرد و مکانیزمهای بیشتری توسط سوشال فای توسعه داده میشوند.
۷- متاورس (Metaverse) در آینده
متاورس در سال ۲۰۲۱ به پرطرفدارترین ترند در اینترنت تبدیل شد و قطعاً در آینده ارزهای دیجیتال و در سال ۲۰۲۲ نیز نقش مهمی خواهد داشت. حتی فیسبوک نام [شرکت مادر خود] خود را به متا (Meta) تغییر داد و کاربری آن از یک سایت شبکه اجتماعی (SNS) به متاورس تغییر پیدا کرد. طبیعتاً صنعت ارزهای دیجیتال نیز که پیوند نزدیکی با متاورس دارد از این روند جا نمانده است.
در سال گذشته دو پلتفرم سرزمین مجازی یعنی سندباکس (Sandbox) و دیسنترالند (Decentraland) تبدیل به محبوبترین پروژههای متاورس شدند. آدیداس نیز در همکاری با سندباکس اعلام کرد که برنامهای برای حرکت به سمت متاورس دارد. علاوه بر این، افراد معروفی مانند اسنوپ داگ (Snoop Dogg) و جیجی لین (JJ Lin) نیز در این دو پلتفرم زمین خریدند یا اعلام کردند که از کاربران این پلتفرمها هستند.
در سال گذشته، دیسنترالند یک گالری مجازی با همکاری شرکتهایی مانند Sotheby برگزار کرد. در مقایسه با دیگر شرکتهای اینترنتی که اعلام کردهاند موقتاً استراتژیهای خود را به سمت متاورس بردهاند، به نظر میرسد پلتفرمهای زمین مجازی به توفیق بیشتری در زمینه متاورس دست پیدا کردهاند. درنتیجه تصورات ما از متاورس برای اولین بار در دوره ویروس کرونا و به لطف ارزهای دیجیتال عملی شد.
۸- اپلیکیشنهای بین شبکهای (Cross-chain)
در سال ۲۰۲۲ تعداد زیادی از شبکههای عمومی لایه اول و همچنین اکوسیستم لایه دوم اتریوم با در اختیار داشتن TVL قابلتوجه پیشرفت خواهند کرد.
با درنظرداشتن این موضوع در ذهنتان به یک موضوع جدید توجه کنید. بعد از این رشد، تبدیل داراییهای موجود در بستر اکوسیستمهای مختلف تبدیل به یک مشکل بزرگ شد. این کار، نیازمند زیرساختهایی است که قابلیت تعامل بین شبکههای مختلف لایه اول و لایه دوم را فراهم کند و بهرهوری و کاربردهای داراییهای دیجیتال را افزایش دهد. بسیاری از توسعهدهندگان اتفاق نظر دارند که اپلیکیشنهای بین شبکهای، زیرساختهایی حیاتی برای فضای بلاک چین و آینده ارزهای دیجیتال هستند.
در حال حاضر و در بازار کنونی ارزهای دیجیتال، راهحلهای بین شبکهای با مکانیزمهای تائید مختلفی وجود دارند و برای مثال میتوان به انی سوآپ بریج (Anyswap Bridge)، Optics Bridge و هاپ پروتکل (Hop Protocol) اشاره کرد. با وجود این، اکوسیستم بین شبکهای هنوز نیاز به پیشرفتهای زیادی دارد. امنیت و سرعت راهحلهای بین شبکهای فعلی هنوز نتوانسته تقاضای اولیه کاربر را فراهم کند.
۹- وب ۳ در آینده ارزهای دیجیتال
در سال ۲۰۲۱ انتشار و ایردراپ (airdrop) پروژه ENS (Ethereum Name Service) باعث شد بار دیگر مفهوم وب ۳ موردتوجه قرار بگیرد. بر خلاف دوره وب ۱ که کاربر تنها میتوانست محتوا را بخواند و دوره وب ۲ که تنها میشد محتوا را خواند و منتشر کرد، وب ۳ قصد دارد مالکیت محتوا را به خالق آنها برگرداند.Mirror که یکی از بلاگهای پیشرو در زمینه وب ۳ است، در سال ۲۰۲۲ مورد پذیرش گستردهتر قرار خواهد گرفت همانطور که تعداد زیادی از سازندگان محتوای باکیفیت درباره این پلتفرم نظر دادهاند. ازآنجا که توسعه زیرساختها و اپلیکیشنهای وب ۳ با کندی پیش میرود، بازار به لطف ENS توانسته تقاضا برای دامنه و سیستمهای کاربری غیرمتمرکز را حفظ کند. در یک جلسه در ماه دسامبر سناتورهای ایالات متحده آمریکا به وب ۳ توجه داشتند و آن را بهعنوان یک مدل ایدهآل برای اینترنت نسل بعد بازشناختند.
۱۰- سازمان خودکار غیرمتمرکز (DAO)
با نگاهی به ترندهای دنیای ارز دیجیتال در سالهای گذشته مشخص میشود که ۲۰۲۰ سال ظهور دیفای، نیمه اول سال ۲۰۲۱ تحت سلطه NFT، دوره میانی این سال در اختیار میم کوین ها و در نهایت، انتهای این سال متعلق به DAO بوده است. اگرچه مفهوم DAO سالها پیش مطرح شد اما در سال گذشته رشد پیدا کرد و بنابراین در آینده ارزهای دیجیتال هم نقش دارد.
در ماههای انتهایی سال ۲۰۲۱ شاهد ظهور ConstitutionDAO بودیم که نسخهای از قانون اساسی ایالات متحده را به مزایده گذاشت. CityDAO با هدف دستیابی به حاکمیت شهری و بر مبنای بلاک چین شکل گرفت. OpenDAO نیز با هدف جبران خسارت کاربران OpenSea به وجود آمد. همه این پروژهها در درازمدت در بازار شناخته شدند.
بسیاری از ابزارهای اساسی توسعه DAO را سادهتر کرده و به جامعه کمک میکنند تا پروژههای مختلف را به صورت مستقیم با همکاری یکدیگر اجرا کنند. DAO بازتابی از مفهوم رهبری کاربر است که توسط بلاک چین و وب ۳ محقق میشود. بسیاری باور دارند که DAO به یکی از ساختارهای سازمانی در حاکمیت اجتماعی تبدیل خواهد شد.
آینده ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۲
با نگاهی به گذشته و سال ۲۰۲۱ میتوان گفت که در دنیایی که تحت تاثیر ویروس کرونا است صنعت ارزهای دیجیتال رشد بسیار زیادی داشته است. علاوه بر این تعداد شاخ و برگهای این حوزه نیز در حال افزایش است و کاربردهای بیشتری برای داراییهای دیجیتال به وجود آمده است.
در سال ۲۰۲۲ مشتاقانه منتظر ظهور مدلهای خلاقانهتر، مکانیزمهای بهتر گیم فای و سوشال فای، اپلیکیشنهای بین شبکهای پیشرفتهتر، بلاک چین های عمومی لایه اول و زیرساختهای لایه دوم بیشتر هستیم. علاوه بر این، انتظار میرود که شاهد اجرای تدریجی وب ۳، متاورس و DAO باشیم. مطمئن هستیم که سال ۲۰۲۲ سال متفاوتی برای ارزهای دیجیتال خواهد بود.
سخن پایانی
آینده ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۲ بسیار روشن به نظر میآید. با وجود استقبالی که از فناوری بلاک چین شده به نظر میرسد ۲۰۲۲ سالی باشد که در آن شاهد تغییرات اساسی باشیم. بهاینترتیب پروژههایی که در سال ۲۰۲۱ ظهور کردند در سال جدید رشد بیشتری خواهند داشت که هرکدام نقش مهمی در بهبود سبک زندگی انسانها دارند.